اطلاعات داروی فولیک اسید
دارو مورد نظر را انتخاب کنید
موارد و مقدار مصرف:
الف) کم خوني هاي ماکروسيتيک يا مگالوبلاستيک ثانويه به کمبود اسيد فوليک، بيماري کبدي، الکليسم، انسداد روده، هموليز بيش از حد.
زنان باردار و شيرده: mg 8/0 در روز.
بزرگسالان و کودکان بالاي 4 سال : mg 4/0 ميلي گرم روزانه به مدت 5-4 روز و پس از اصلاح کم خوني رژيم غذايي مناسب رعايت شود.
کودکان کوچکتر از چهار سال: مقدار تا mg/day 3/0 از راه خوراکي ، تزريق زيرجلدي يا عضلاني مصرف مي‌شود.
ب) جلوگيري از کم‌خوني مگالوبلاستيک بارداري و صدمات جنيني.
بزرگسالان: در دوران بارداري، مقدار mg/day 1 از راه خوراکي.
پ) مكمل غذايي.
بزرگسالان: مقدار mg/day 2/0-15/0 از راه خوراكي براي مردان و mg 18/0-15/0 براي زنان.
کودکان: مقدار mg/day 05/0 از راه خوراکي مصرف مي‌گردد.
ت) اسپروي مناطق حاره.
بزرگسالان: مقدار mg/day 15-3 از راه خوراکي مصرف مي‌شود.
موارد منع مصرف و احتياط:
تداخل دارويي
اسيد فوليك ميتواند مكانيسم داروهاي ضد تشنج مانند فني توئين و فنوباربيتال را افزايش دهد. فني‌توئين و پيريميدون ممکن است غلظتهاي سرمي فولات را کاهش دهند و در صورت مصرف طولاني مدت ، موجب بروز نشانه‌هاي کمبود اسيد فوليک شوند. اسيد فوليک ممکن است با اثرات ضد ميکروبي پيريمتامين در مقابل توکسوپلاسموز تداخل کند. آنتاگونيستهاي اسيد فوليک، (پيريمتامين، تريمتوپريم يا تريامترن آمينو ساليسيليك اسيد كلرامفنيكل متوتروكسات) و قرصهاي ضد بارداري، ممکن است موجب کمبود دي هيدروفولات ردوکتاز شوند و در نتيجه ممکن است در کاربرد اسيد فوليک ايجاد اختلال کنند.
تداخل دارويي:
اثر بر آزمايشهاي تشخيصي
اسيدفوليک غلظت فولات را در سرم و گلبولهاي قرمز كاهش مي دهد.
مکانيسم اثر:
فولات برون‌زاد براي حفظ گلبول سازي طبيعي و ساخت نوکلئوپروتئينها لازم است. اسيد فوليک توليد گلبولهاي قرمز و سفيد خون و پلاکتها را در بعضي از کم خونيهاي مگالوبلاستيک تحريک مي‌کند.
اسيدفوليک موجود در مواد غذايي، عمدتاً به صورت فولات‌پلي‌گلوتامات احيا شده است. اين ويتامين ممکن است تنها بعد از هيدروليز ، احيا و متيله شدن در دستگاه گوارش جذب شود. تبديل اين ويتامين به تتراهيدروفولات فعال ممکن است نياز به ويتامين B12 داشته باشد.
شکل صناعي خوراکي اسيد فوليک، نوع مونوگلوتامات اين ويتامين است و حتي در سندرمهاي سوء جذب، به طور کامل جذب مي‌شود.
فارماكوکينتيک
جذب: از دستگاه گوارش، و عمدتاً از قسمت فوقاني روده کوچک به سرعت جذب مي‌شود. حداکثر فعاليت فولات در خون طي 60-30 دقيقه بعد از مصرف خوراکي حاصل مي‌شود. غلظت سرمي طبيعي فولات mcg/ml 015/0 - 005/0 است. غلظتهاي سرمي کمتر از mcg/ml 005/0 معمولاً نشان دهنده کمبود فولات و غلظتهاي کمتر از mcg/ml 002/0 معمولاً نشان دهنده کم‌خوني مگالوبلاستيک است.
پخش: اسيد تتراهيدروفوليک فعال و مشتقات آن در تمام بافتهاي بدن انتشار مي‌يابند. کبد حاوي حدود نصف تمام ذخاير فولات بدن است. فولات به طور فعال در مايع مغزي - نخاعي (CSF) تمرکز مي‌يابد. اسيدفوليک در شير انتشار مي يابد.
متابوليسم: اسيد فوليک در کبد به N5 ـ اسيد متيل تترا هيدروفوليک ، شکل عمده ذخيره و انتقال فولات، متابوليزه مي‌شود.
دفع: يک بار مصرف 2/0ـ1/0 ميلي گرم اسيدفوليک معمولاً موجب ظاهر شدن مقدار کمي از دارو در ادرار مي‌شود. بعد از مصرف مقادير زياد دارو، مقادير زيادي فولات به صورت تعيير نيافته از طريق ادرار دفع مي‌شود. مقادير کمي از اسيد فوليک از طريق مدفوع دفع مي‌شود. حدود mg/day 05/0 از ذخاير طبيعي فولات بدن از طريق ترشح در ادرار و مدفوع و پيوندهاي اکسيده کننده به مولکولها از بين مي‌رود.
موارد منع مصرف و احتياط
موارد منع مصرف: در بيماراني كه آنمي پرنيشوز تشخيص داده نشده دارند منع مصرف دارد زيرا ممكن است علائم آنمي را بپوشاند. همچنين در بيماراني كه آنمي پرنيشوز و ساير آنمي‌هاي مگالوبلاستيك ثانويه به كمبود vitB12 دارند منع مصرف دارد.
اشكال دارويي:
Tablet: 1, 5mg
Injection: 5 mg/ml, 10ml
اطلاعات دیگر:
طبقهبندي فارماكولوژيك: مشتق اسيد فوليك.
طبقهبندي درماني: مکمل ويتامين (ويتامين B9).
طبقهبندي مصرف در بارداري: رده A(اگر مقدار مصرف دارو بيش از حد مجاز روزانه باشد، رده C).
ملاحظات اختصاصي
مقدار مجاز روزانه (RDA) براي اسيدفوليک در کودکان mcg 200-25 و دربزرگسالان mcg 200-180 است. مقدار mcg/day 100 به عنوان مکمل خوراکي مناسب شناخته شده است. زنان باردار به mcg/day 400 نياز دارند. درطي شش ماه اول شيردهي ، مقدار mcg/day 280 لازم است. درطي شش ماه دوم شيردهي ، mcg/day 260 کافي است.
سطح فولات نرمال در سرم بين mcg/ml 015/0- 005/0 مي باشد و عموما سطح سرمي زير mcg/ml 005/0 نشان دهنده كمبود فولات مي باشد و سطح سرمي زير mcg/ml 002/0 معمولاً باعث آنمي مگالوبلاستيك خواهد شد.
بيماران تحت دياليز در معرض خطر کمبود فولات هستند.
هنگامي كه كمخوني ناشي از كمبود ويتامين B12 وجود دارد اسيد فوليك نبايد به تنهايي به كار رود.
دوزهاي بالاتر از mg 1/0 در روز مي تواند علائم آنمي پرنيشوز را بپوشاند. اما صدمه به اعصاب همچنان پيشروي نمايد.
در بيماران الكلي يا مبتلا به ساير كمبودهاي ويتاميني و يا هموپوتيز مختل ممكن است مقاومت به درمان ديده شود.
مصرف در شيردهي: اسيدفوليک در شير انتشار مي‌يابد. به نظر مي‌رسد در زنان باردار و مادران شيرده ، مقدار mg/day 8/0 اسيد فوليک براي حفظ مغز استخوان در حالت نرموبلاستيک، بعد از توقف نشانه‌هاي باليني و بازگشت اجزاي خون به حالت طبيعي، کافي باشد.
عوارض جانبي
اعصاب مركزي: درد و كوفتگي عمومي بدن.
تنفسي: برونكواسپاسم.
پوست: بثورات پوستي، خارش، اريتم.
سايرعوارض: اسپاسم آلرژيک نايژه‌اي، کسالت عمومي، آنافيلاکسي.
مسموميت و درمان
تظاهرات باليني: اسيدفوليک نسبتاً غيرسمي است. عوارض گوارشي و CNS به ندرت در بيماراني گزارش شده است که mg/day 15 اسيدفوليک را به مدت يک ماه مصرف کرده‌اند.
الف) کم خوني هاي ماکروسيتيک يا مگالوبلاستيک ثانويه به کمبود اسيد فوليک، بيماري کبدي، الکليسم، انسداد روده، هموليز بيش از حد.
زنان باردار و شيرده: mg 8/0 در روز.
بزرگسالان و کودکان بالاي 4 سال : mg 4/0 ميلي گرم روزانه به مدت 5-4 روز و پس از اصلاح کم خوني رژيم غذايي مناسب رعايت شود.
کودکان کوچکتر از چهار سال: مقدار تا mg/day 3/0 از راه خوراکي ، تزريق زيرجلدي يا عضلاني مصرف مي‌شود.
ب) جلوگيري از کم‌خوني مگالوبلاستيک بارداري و صدمات جنيني.
بزرگسالان: در دوران بارداري، مقدار mg/day 1 از راه خوراکي.
پ) مكمل غذايي.
بزرگسالان: مقدار mg/day 2/0-15/0 از راه خوراكي براي مردان و mg 18/0-15/0 براي زنان.
کودکان: مقدار mg/day 05/0 از راه خوراکي مصرف مي‌گردد.
ت) اسپروي مناطق حاره.
بزرگسالان: مقدار mg/day 15-3 از راه خوراکي مصرف مي‌شود.
موارد منع مصرف و احتياط:
تداخل دارويي
اسيد فوليك ميتواند مكانيسم داروهاي ضد تشنج مانند فني توئين و فنوباربيتال را افزايش دهد. فني‌توئين و پيريميدون ممکن است غلظتهاي سرمي فولات را کاهش دهند و در صورت مصرف طولاني مدت ، موجب بروز نشانه‌هاي کمبود اسيد فوليک شوند. اسيد فوليک ممکن است با اثرات ضد ميکروبي پيريمتامين در مقابل توکسوپلاسموز تداخل کند. آنتاگونيستهاي اسيد فوليک، (پيريمتامين، تريمتوپريم يا تريامترن آمينو ساليسيليك اسيد كلرامفنيكل متوتروكسات) و قرصهاي ضد بارداري، ممکن است موجب کمبود دي هيدروفولات ردوکتاز شوند و در نتيجه ممکن است در کاربرد اسيد فوليک ايجاد اختلال کنند.
تداخل دارويي:
اثر بر آزمايشهاي تشخيصي
اسيدفوليک غلظت فولات را در سرم و گلبولهاي قرمز كاهش مي دهد.
مکانيسم اثر:
فولات برون‌زاد براي حفظ گلبول سازي طبيعي و ساخت نوکلئوپروتئينها لازم است. اسيد فوليک توليد گلبولهاي قرمز و سفيد خون و پلاکتها را در بعضي از کم خونيهاي مگالوبلاستيک تحريک مي‌کند.
اسيدفوليک موجود در مواد غذايي، عمدتاً به صورت فولات‌پلي‌گلوتامات احيا شده است. اين ويتامين ممکن است تنها بعد از هيدروليز ، احيا و متيله شدن در دستگاه گوارش جذب شود. تبديل اين ويتامين به تتراهيدروفولات فعال ممکن است نياز به ويتامين B12 داشته باشد.
شکل صناعي خوراکي اسيد فوليک، نوع مونوگلوتامات اين ويتامين است و حتي در سندرمهاي سوء جذب، به طور کامل جذب مي‌شود.
فارماكوکينتيک
جذب: از دستگاه گوارش، و عمدتاً از قسمت فوقاني روده کوچک به سرعت جذب مي‌شود. حداکثر فعاليت فولات در خون طي 60-30 دقيقه بعد از مصرف خوراکي حاصل مي‌شود. غلظت سرمي طبيعي فولات mcg/ml 015/0 - 005/0 است. غلظتهاي سرمي کمتر از mcg/ml 005/0 معمولاً نشان دهنده کمبود فولات و غلظتهاي کمتر از mcg/ml 002/0 معمولاً نشان دهنده کم‌خوني مگالوبلاستيک است.
پخش: اسيد تتراهيدروفوليک فعال و مشتقات آن در تمام بافتهاي بدن انتشار مي‌يابند. کبد حاوي حدود نصف تمام ذخاير فولات بدن است. فولات به طور فعال در مايع مغزي - نخاعي (CSF) تمرکز مي‌يابد. اسيدفوليک در شير انتشار مي يابد.
متابوليسم: اسيد فوليک در کبد به N5 ـ اسيد متيل تترا هيدروفوليک ، شکل عمده ذخيره و انتقال فولات، متابوليزه مي‌شود.
دفع: يک بار مصرف 2/0ـ1/0 ميلي گرم اسيدفوليک معمولاً موجب ظاهر شدن مقدار کمي از دارو در ادرار مي‌شود. بعد از مصرف مقادير زياد دارو، مقادير زيادي فولات به صورت تعيير نيافته از طريق ادرار دفع مي‌شود. مقادير کمي از اسيد فوليک از طريق مدفوع دفع مي‌شود. حدود mg/day 05/0 از ذخاير طبيعي فولات بدن از طريق ترشح در ادرار و مدفوع و پيوندهاي اکسيده کننده به مولکولها از بين مي‌رود.
موارد منع مصرف و احتياط
موارد منع مصرف: در بيماراني كه آنمي پرنيشوز تشخيص داده نشده دارند منع مصرف دارد زيرا ممكن است علائم آنمي را بپوشاند. همچنين در بيماراني كه آنمي پرنيشوز و ساير آنمي‌هاي مگالوبلاستيك ثانويه به كمبود vitB12 دارند منع مصرف دارد.
اشكال دارويي:
Tablet: 1, 5mg
Injection: 5 mg/ml, 10ml
اطلاعات دیگر:
طبقهبندي فارماكولوژيك: مشتق اسيد فوليك.
طبقهبندي درماني: مکمل ويتامين (ويتامين B9).
طبقهبندي مصرف در بارداري: رده A(اگر مقدار مصرف دارو بيش از حد مجاز روزانه باشد، رده C).
ملاحظات اختصاصي
مقدار مجاز روزانه (RDA) براي اسيدفوليک در کودکان mcg 200-25 و دربزرگسالان mcg 200-180 است. مقدار mcg/day 100 به عنوان مکمل خوراکي مناسب شناخته شده است. زنان باردار به mcg/day 400 نياز دارند. درطي شش ماه اول شيردهي ، مقدار mcg/day 280 لازم است. درطي شش ماه دوم شيردهي ، mcg/day 260 کافي است.
سطح فولات نرمال در سرم بين mcg/ml 015/0- 005/0 مي باشد و عموما سطح سرمي زير mcg/ml 005/0 نشان دهنده كمبود فولات مي باشد و سطح سرمي زير mcg/ml 002/0 معمولاً باعث آنمي مگالوبلاستيك خواهد شد.
بيماران تحت دياليز در معرض خطر کمبود فولات هستند.
هنگامي كه كمخوني ناشي از كمبود ويتامين B12 وجود دارد اسيد فوليك نبايد به تنهايي به كار رود.
دوزهاي بالاتر از mg 1/0 در روز مي تواند علائم آنمي پرنيشوز را بپوشاند. اما صدمه به اعصاب همچنان پيشروي نمايد.
در بيماران الكلي يا مبتلا به ساير كمبودهاي ويتاميني و يا هموپوتيز مختل ممكن است مقاومت به درمان ديده شود.
مصرف در شيردهي: اسيدفوليک در شير انتشار مي‌يابد. به نظر مي‌رسد در زنان باردار و مادران شيرده ، مقدار mg/day 8/0 اسيد فوليک براي حفظ مغز استخوان در حالت نرموبلاستيک، بعد از توقف نشانه‌هاي باليني و بازگشت اجزاي خون به حالت طبيعي، کافي باشد.
عوارض جانبي
اعصاب مركزي: درد و كوفتگي عمومي بدن.
تنفسي: برونكواسپاسم.
پوست: بثورات پوستي، خارش، اريتم.
سايرعوارض: اسپاسم آلرژيک نايژه‌اي، کسالت عمومي، آنافيلاکسي.
مسموميت و درمان
تظاهرات باليني: اسيدفوليک نسبتاً غيرسمي است. عوارض گوارشي و CNS به ندرت در بيماراني گزارش شده است که mg/day 15 اسيدفوليک را به مدت يک ماه مصرف کرده‌اند.