اطلاعات داروی گلوکاگون
دارو مورد نظر را انتخاب کنید
موارد و مقدار مصرف:
الف) افت قند خون شديد.
بزرگسالان و کودکان بيش از 20 کيلوگرم: مقدار 1 ميلي‌گرم زير جلدي، عضلاني و يا وريدي تزريق مي‌گردد. اين مقدار را مي‌توان، در صورت لزوم، پس از 15 دقيقه تكرار كرد. در صورت پاسخ بيمار، بايد كربوهيدرات اضافي به بيمار داده شود.
کودکان زير 20 کيلوگرم: مقدار 5/0 ميلي‌گرم زير جلدي، عضلاني و يا وريدي تزريق مي‌گردد (يا mcg/kg 30-20). اين مقدار را مي‌توان، در صورت لزوم، پس از 15دقيقه تكرار كرد. در صورت پاسخ بيمار، بايد كربوهيدرات اضافي به بيمار داده شود.
ب) داروي كمك تشخيصي در آزمونهاي راديولوژيك شکم، دئودنوم و روده کوچک.
بزرگسالان: مقدار mg 2-1 عضلاني و يا 2-25/0 ميلي‌گرم وريدي قبل از شروع اعمال راديولوژيك جهت شل شدن شکم استفاده مي‌شود.
موارد منع مصرف و احتياط:
موارد منع مصرف: حساسيت مفرط نسبت به دارو (به دليل ماهيت پروتئيني دارو) و فئوکروموسيتوما.
موارد احتياط: سابقه تومور انسولينوم.
عوارض جانبي:
قلبي ـ عروقي: کاهش فشار خون.
متابوليک: کاهش پتاسيم خون.
تنفسي: ديسترس تنفسي.
دستگاه گوارش: تهوع، استفراغ.
ساير عوارض: حساسيت مفرط (برونکواسپاسم)، گيجي، راش.
مسموميت و درمان
تظاهرات باليني: تهوع، استفراغ، اسهال، هيپوتونيسيتي شکم و كمي پتاسيم خون.
درمان: شامل درمان علامتي مي‌شود.
تداخل دارويي:
مصرف همزمان با اپي‌نفرين موجب افزايش و طولاني شدن اثر زيادي قند خون مي‌شود.
به نظر مي‌رسد فني‌توئين آزاد سازي انسولين ناشي از مصرف گلوكاگون را مهار مي‌سازد.
اين دارو به عنوان كمك تشخيصي در بيماران مبتلا به ديابت بايد با احتياط تجويز شود.
مصرف همزمان با داروهاي ضد انعقاد مي‌تواند باعث افزايش اثر انعقادي گردد. بيمار از جهت خونريزي تحت نظر باشد.
مکانيسم اثر:
اثر بالا برنده قند خون: گلوكاگون سطوح پلاسمايي گلوكز را افزايش مي‌دهد و موجب شل شدن عضلات صاف و اثر اينوتروپيك بر ميوكارد مي‌شود، زيرا اين دارو با تحريك آدنيلات‌سيكلاز، آدنوزين مونوفسفات حلقوي (cAMP) را افزايش مي‌دهد. AMP حلقوي با شروع يك سري از واكنشها به تجزيه گليكوژن به گلوكز منجر مي‌شود. ذخاير كبدي گليكوژن براي اثر افزاينده قند خون گلوكاگون ضروري است.
اثر تشخيصي: مكانيسم اثر گلوكاگون در شل كردن عضلات صاف معده، مري، اثني‌عشر، روده كوچك و كولون كاملاً مشخص نشده است.
فارماكوكينتيك:
جذب: در دستگاه گوارش تخريب مي‌شود. بنابراين، بايد به صورت تزريقي مصرف گردد. مصرف اين دارو در بيماران در حال اغماي ناشي از كمي قند خون (با ذخاير طبيعي گليكوژن كبد)، معمولاً طي 20 دقيقه موجب به‌هوش آمدن بيمار مي‌شود.
پخش: پخش اين دارو كاملاً مشخص نشده است.
متابوليسم: به طور گسترده در كبد، كليه، پلاسما و در محل گيرنده بافت در غشاي پلاسمايي تجزيه مي‌شود.
دفع: فرآورده‌هاي متابوليكي توسط كليه‌ها دفع مي‌شوند. نيم‌عمر اين دارو حدود 10-3 دقيقه است.
اشكال دارويي:
Injection, Powder: 1 mg
اطلاعات دیگر:
طبقه‌بندي فارماكولوژيك: ضد كمي قند خون.
طبقه‌بندي درماني: افزايندة قند خون، داروي كمك تشخيصي.
طبقه‌بندي مصرف در بارداري: رده B
ملاحظات اختصاصي
1- براي انفوزيون قطره‌اي (وريدي)، گلوكاگون با محلول دكستروز سازگار است، ولي با محلولهاي كلرور تشكيل رسوب مي‌دهد.
2- گلوكاگون داراي يك اثر اينوتروپيك و كرونوتروپيك مثبت بر روي قلب بوده و ممكن است براي درمان مصرف بيش از حد داروهاي مسدود كننده بتا ـ آدرنرژيك مصرف شود.
نكات قابل توصيه به بيمار
1- طريقه مخلوط كردن و تزريق صحيح اين دارو را بياموزيد و سرنگ مناسب براي تزريق اين دارو را به كار ببريد. دارو بايد با زاويه 90 درجه تزريق شود.
2- داروي تهيه شده سه ماه بعد از مخلوط شدن قابل مصرف است. داروي مخلوط شده را در يخچال و داروي مخلوط نشده را در دماي اتاق نگهداري كنيد. از نگه داشتن اين دارو در هواي مرطوب، و در جايي كه گرما و رطوبت مي‌تواند موجب تخريب آن شود، خودداري نماييد.
3- علائم كمي قند خون را در نظر داشته باشيد، و در صورت تشديد اين علائم، فوراً به پزشك اطلاع دهيد.
4- پاسخ به دارو معمولاً طي 20 دقيقه بعد از تزريق بروز مي‌كند. در صورت عدم پاسخ، تزريق دارو را مي‌توان تكرار كرد. در صورت نياز به تزريق دوم، مراقبتهاي پزشكي انجام شود.
مصرف در كودكان: اين دارو به خوبي و به طور مؤثر در درمان افت قند خون کودکان استفاده مي‌گردد. ايمني و کارايي اين دارو به عنوان داروي تشخيصي در کودکان شناخته نشده است.
مصرف در شيردهي: ترشح گلوكاگون در شير مشخص نيست.
اثر بر آزمايشهاي تشخيصي
گلوكاگون سطوح سرمي پتاسيم را كاهش مي‌دهد.
الف) افت قند خون شديد.
بزرگسالان و کودکان بيش از 20 کيلوگرم: مقدار 1 ميلي‌گرم زير جلدي، عضلاني و يا وريدي تزريق مي‌گردد. اين مقدار را مي‌توان، در صورت لزوم، پس از 15 دقيقه تكرار كرد. در صورت پاسخ بيمار، بايد كربوهيدرات اضافي به بيمار داده شود.
کودکان زير 20 کيلوگرم: مقدار 5/0 ميلي‌گرم زير جلدي، عضلاني و يا وريدي تزريق مي‌گردد (يا mcg/kg 30-20). اين مقدار را مي‌توان، در صورت لزوم، پس از 15دقيقه تكرار كرد. در صورت پاسخ بيمار، بايد كربوهيدرات اضافي به بيمار داده شود.
ب) داروي كمك تشخيصي در آزمونهاي راديولوژيك شکم، دئودنوم و روده کوچک.
بزرگسالان: مقدار mg 2-1 عضلاني و يا 2-25/0 ميلي‌گرم وريدي قبل از شروع اعمال راديولوژيك جهت شل شدن شکم استفاده مي‌شود.
موارد منع مصرف و احتياط:
موارد منع مصرف: حساسيت مفرط نسبت به دارو (به دليل ماهيت پروتئيني دارو) و فئوکروموسيتوما.
موارد احتياط: سابقه تومور انسولينوم.
عوارض جانبي:
قلبي ـ عروقي: کاهش فشار خون.
متابوليک: کاهش پتاسيم خون.
تنفسي: ديسترس تنفسي.
دستگاه گوارش: تهوع، استفراغ.
ساير عوارض: حساسيت مفرط (برونکواسپاسم)، گيجي، راش.
مسموميت و درمان
تظاهرات باليني: تهوع، استفراغ، اسهال، هيپوتونيسيتي شکم و كمي پتاسيم خون.
درمان: شامل درمان علامتي مي‌شود.
تداخل دارويي:
مصرف همزمان با اپي‌نفرين موجب افزايش و طولاني شدن اثر زيادي قند خون مي‌شود.
به نظر مي‌رسد فني‌توئين آزاد سازي انسولين ناشي از مصرف گلوكاگون را مهار مي‌سازد.
اين دارو به عنوان كمك تشخيصي در بيماران مبتلا به ديابت بايد با احتياط تجويز شود.
مصرف همزمان با داروهاي ضد انعقاد مي‌تواند باعث افزايش اثر انعقادي گردد. بيمار از جهت خونريزي تحت نظر باشد.
مکانيسم اثر:
اثر بالا برنده قند خون: گلوكاگون سطوح پلاسمايي گلوكز را افزايش مي‌دهد و موجب شل شدن عضلات صاف و اثر اينوتروپيك بر ميوكارد مي‌شود، زيرا اين دارو با تحريك آدنيلات‌سيكلاز، آدنوزين مونوفسفات حلقوي (cAMP) را افزايش مي‌دهد. AMP حلقوي با شروع يك سري از واكنشها به تجزيه گليكوژن به گلوكز منجر مي‌شود. ذخاير كبدي گليكوژن براي اثر افزاينده قند خون گلوكاگون ضروري است.
اثر تشخيصي: مكانيسم اثر گلوكاگون در شل كردن عضلات صاف معده، مري، اثني‌عشر، روده كوچك و كولون كاملاً مشخص نشده است.
فارماكوكينتيك:
جذب: در دستگاه گوارش تخريب مي‌شود. بنابراين، بايد به صورت تزريقي مصرف گردد. مصرف اين دارو در بيماران در حال اغماي ناشي از كمي قند خون (با ذخاير طبيعي گليكوژن كبد)، معمولاً طي 20 دقيقه موجب به‌هوش آمدن بيمار مي‌شود.
پخش: پخش اين دارو كاملاً مشخص نشده است.
متابوليسم: به طور گسترده در كبد، كليه، پلاسما و در محل گيرنده بافت در غشاي پلاسمايي تجزيه مي‌شود.
دفع: فرآورده‌هاي متابوليكي توسط كليه‌ها دفع مي‌شوند. نيم‌عمر اين دارو حدود 10-3 دقيقه است.
اشكال دارويي:
Injection, Powder: 1 mg
اطلاعات دیگر:
طبقه‌بندي فارماكولوژيك: ضد كمي قند خون.
طبقه‌بندي درماني: افزايندة قند خون، داروي كمك تشخيصي.
طبقه‌بندي مصرف در بارداري: رده B
ملاحظات اختصاصي
1- براي انفوزيون قطره‌اي (وريدي)، گلوكاگون با محلول دكستروز سازگار است، ولي با محلولهاي كلرور تشكيل رسوب مي‌دهد.
2- گلوكاگون داراي يك اثر اينوتروپيك و كرونوتروپيك مثبت بر روي قلب بوده و ممكن است براي درمان مصرف بيش از حد داروهاي مسدود كننده بتا ـ آدرنرژيك مصرف شود.
نكات قابل توصيه به بيمار
1- طريقه مخلوط كردن و تزريق صحيح اين دارو را بياموزيد و سرنگ مناسب براي تزريق اين دارو را به كار ببريد. دارو بايد با زاويه 90 درجه تزريق شود.
2- داروي تهيه شده سه ماه بعد از مخلوط شدن قابل مصرف است. داروي مخلوط شده را در يخچال و داروي مخلوط نشده را در دماي اتاق نگهداري كنيد. از نگه داشتن اين دارو در هواي مرطوب، و در جايي كه گرما و رطوبت مي‌تواند موجب تخريب آن شود، خودداري نماييد.
3- علائم كمي قند خون را در نظر داشته باشيد، و در صورت تشديد اين علائم، فوراً به پزشك اطلاع دهيد.
4- پاسخ به دارو معمولاً طي 20 دقيقه بعد از تزريق بروز مي‌كند. در صورت عدم پاسخ، تزريق دارو را مي‌توان تكرار كرد. در صورت نياز به تزريق دوم، مراقبتهاي پزشكي انجام شود.
مصرف در كودكان: اين دارو به خوبي و به طور مؤثر در درمان افت قند خون کودکان استفاده مي‌گردد. ايمني و کارايي اين دارو به عنوان داروي تشخيصي در کودکان شناخته نشده است.
مصرف در شيردهي: ترشح گلوكاگون در شير مشخص نيست.
اثر بر آزمايشهاي تشخيصي
گلوكاگون سطوح سرمي پتاسيم را كاهش مي‌دهد.
