ورود / ثبت نام 🗝️

اطلاعات دارویی - drug information - موارد مصرف و عوارض - indications and side effects - تداخلات دارویی - drug interactions - دوز و نحوه مصرف - dosage and usage - هشدارهای دارویی - medication warnings

اطلاعات دارویی drug information موارد مصرف و عوارض indications and side effects تداخلات دارویی drug interactions دوز و نحوه مصرف dosage and usage هشدارهای دارویی medication warnings

اطلاعات دارویی دانشی است که از ترکیب علم داروسازی، بالینی و اطلاعات مصرف‌کننده شکل می‌گیرد تا هر فرد قبل از مصرف هر دارویی بداند چه چیزی می‌خورد، چرا آن را مصرف می‌کند و چه خطراتی ممکن است وجود داشته باشد. داشتن دسترسی به اطلاعات دقیق دربارهٔ نام ژنریک و برند، دوز مناسب، روش مصرف، عوارض جانبی احتمالی، تداخل‌های دارویی و شرایط نگهداری، باعث می‌شود مصرف دارو نه صرفاً بر پایهٔ حدس و گمان، بلکه بر پایهٔ آگاهی و ایمنی انجام شود. در فضای امروز که داروها از نسخه‌های پیچیده تا مکمل‌های بدون نسخه گسترده‌اند، یادگیری اصول ساده اما کاربردی دربارهٔ اطلاعات دارویی می‌تواند از بروز خطاهای خطرناک جلوگیری کند.

اولین گام در مطالعهٔ یک دارو، شناخت نام ژنریک است. نام ژنریک یا نام عمومی مادهٔ مؤثره، هویت واقعی دارو را نشان می‌دهد؛ درحالی‌که برندهای تجاری متعدد ممکن است همان ترکیب را با نام‌های مختلف عرضه کنند. برای مثال، «پاراستامول» نام ژنریک است و ممکن است در قفسهٔ داروخانه با چند برند متفاوت دیده شود. دانستن نام ژنریک کمک می‌کند تا از مصرف هم‌زمان چند محصول با همان ماده فعال جلوگیری شود و از دوز تجمعی خطرناک اجتناب گردد.

دوز و فرمولاسیون بخش بعدی است که باید به آن توجه شود. هر دارو در اشکال مختلف (قرص، شربت، آمپول، کرم و...) و دوزهای متنوع عرضه می‌شود. برای کودکان دوز بر اساس وزن بدن محاسبه می‌شود، نه صرفاً سن؛ بنابراین دستورالعمل پزشک یا جدول دوز تولیدکننده را دقیقاً رعایت کن. برخی داروها نیاز به تنظیم دوز در نارسایی کلیوی یا کبدی دارند؛ این موارد حتماً باید با پزشک یا داروساز مطرح شود تا از آسیب ارگان‌های حیاتی جلوگیری شود.

هر تغییر کوچک در دوز یا فرمولاسیون می‌تواند اثربخشی و ایمنی دارو را تغییر دهد؛ پس بدون مشورت، دوز را تغییر نده.

روش مصرف نکته‌ای به‌ظاهر ساده اما حیاتی است. برخی داروها باید با معدهٔ خالی مصرف شوند تا جذب آن‌ها بهتر صورت گیرد، و برخی دیگر باید همراه با غذا مصرف شوند تا از تحریک معده یا تهوع جلوگیری شود. همچنین ترتیب مصرف چند دارو در روز می‌تواند تداخلات را کاهش دهد؛ مثلاً برخی آنتی‌بیوتیک‌ها نباید هم‌زمان با مکمل‌های آهن یا کلسیم مصرف شوند. زمان‌بندی و فواصل بین دوزها را با دقت رعایت کن و اگر یک دوز را فراموش کردی، دستورالعمل مربوط به هر دارو را مطالعه کن — در بسیاری از موارد دو برابر کردن دوز برای جبران کار خطرناکی است.

عوارض جانبی همیشه در برگهٔ مشخصات دارو یا برچسب آن فهرست می‌شوند؛ برخی شایع و خفیف‌اند (مانند سردرد، تهوع موقت یا خواب‌آلودگی)، اما برخی کمتر شایع اما جدی هستند (مانند واکنش‌های آلرژیک شدید، خونریزی یا تغییرات در ضربان قلب). اگر با هر علامت ناگهانی مانند کهیر، دشواری در تنفس، تورم صورت یا گلو روبه‌رو شدی، فوراً به اورژانس مراجعه کن. در عین حال، دانستن عوارض متداول کمک می‌کند تا از رفتارهای آگاهانه‌تری برخوردار شوی: مثلاً اگر دارویی خواب‌آور است، از رانندگی یا کار با ماشین‌آلات سنگین در ساعات مصرف خودداری کن.

تداخلات دارویی از مهم‌ترین مباحث در اطلاعات دارویی است. تداخل می‌تواند اثربخشی دارو را کاهش دهد یا عوارض مخربی ایجاد کند. برخی داروها با الکل، برخی با خوراکی‌ها (مثل گریپ‌فروت) و برخی با داروهای دیگر تداخل دارند. داروهای ضدانعقاد مانند وارفارین با بسیاری از ضدالتهاب‌های غیراستروئیدی تداخل خونریزی‌دهنده دارند؛ برخی داروهای ضدافسردگی می‌توانند هنگام تجویز هم‌زمان با داروهای خاص باعث سندرم سروتونین شوند. همیشه لیست کامل داروها (شامل مکمل‌ها و گیاهان دارویی) را به پزشک یا داروساز ارائه بده تا ریسک تداخل بررسی شود.

افشای همهٔ داروها و مکمل‌هایی که مصرف می‌کنی، کلید پیشگیری از تداخلات خطرناک است.

بارداری و شیردهی فصل مهم دیگری است. بسیاری از داروها در دوران بارداری یا شیردهی منع یا محدودیت دارند؛ زیرا می‌توانند به جنین یا نوزاد آسیب برسانند. حتی برخی داروهایی که در افراد بالغ بی‌خطرند، ممکن است در بارداری مشکلاتی ایجاد کنند. اگر در شرف بارداری هستی، باردار یا در دورهٔ شیردهی، قبل از مصرف هر دارویی با متخصص زنان یا پزشک خانوادگی مشورت کن و از منابع معتبر دارویی دربارهٔ دسته‌بندی ریسک داروها (مثل دسته‌بندی FDA یا راهنمای‌های پزشکی محلی) استفاده کن.

نگهداری داروها اغلب نادیده گرفته می‌شود اما اهمیت بسیاری دارد. دما، رطوبت و نور می‌توانند پایداری دارو را تحت‌تأثیر قرار دهند. برخی داروها مثل انسولین یا واکسن‌ها نیاز به نگهداری در یخچال دارند، و برخی قطره‌های چشمی پس از باز شدن چند هفته اعتبار دارند و باید دور از آلودگی نگهداری شوند. هرگز داروهای منقضی را مصرف نکن و آن‌ها را مطابق دستورالعمل‌های محلی بازیافت یا دور بریز — دور ریختن ناامن داروها می‌تواند برای محیط زیست و افراد خطرساز باشد.

اطلاعات منبع‌محور و قابل‌اعتماد همیشه از منابع رسمی مانند برگهٔ مشخصات دارویی (Patient Leaflet)، بانک‌های اطلاعات دارویی معتبر، سایت‌های سازمان‌های بهداشتی و مشاورهٔ داروساز استفاده کن. اینترنت پر از اطلاعات نادرست و نیمه‌درست است؛ لذا اگر چیزی را در فروم‌ها یا شبکه‌های اجتماعی دیدی، آن را با منبع رسمی تطبیق بده. برای ترجمهٔ صحیح اصطلاحات پزشکی و دوزها، می‌توانی از اپلیکیشن‌ها یا پایگاه‌های دادهٔ مورد تأیید استفاده کنی، ولی هرگز جایگزین مشاورهٔ مستقیم پزشک نکن.

دانش دارویی واقعی از ترکیب اطلاعات علمی و مشورت حرفه‌ای پدید می‌آید؛ هیچگاه تنها به یک منبع نامعتبر اعتماد نکن.

ثبت سابقهٔ دارویی شخصی کار عاقلانه‌ای است: لیستی از داروهای کنونی و قبلی، آلرژی‌ها، واکنش‌ها و تاریخچهٔ درمانی را همراه داشته باش. این لیست هنگام مراجعه به پزشک، بستری شدن یا سفر خارجی بسیار حیاتی است. بسیاری از اپلیکیشن‌های سلامت امکان ذخیرهٔ امن این اطلاعات را فراهم می‌کنند و می‌توانند در مواقع اضطراری به تیم درمانی نمایش داده شوند.

جمع‌بندی اینکه اطلاعات دارویی فقط یک صفحهٔ توضیح روی جعبه نیست؛ مجموعه‌ای از اصول ایمنی، آگاهی و تصمیم‌گیری آگاهانه است. با شناخت نام ژنریک، دوز مناسب، روش مصرف، عوارض بالقوه، تداخل‌های دارویی، و شرایط نگهداری، می‌توانی مصرفی امن‌تر و مؤثرتر داشته باشی. همیشه در مواجهه با تردید، مشورت کن؛ پزشک و داروساز همراهانی هستند که دانشت را به عمل امن تبدیل می‌کنند و به تو کمک می‌کنند از دارو، بهترین استفادهٔ ممکن را ببری.

logo

اطلاعات داروی کاروديلول


دارو مورد نظر را انتخاب کنید

موارد و مقدار مصرف
الف) هايپرتانسيون.
بزرگسالان: شروع با 6.25 ميلي گرم دو بار در روز با غذا، يک ساعت پس از دوز اول فشار سيستوليک در حالت ايستاده چک شود. در صورت تحمل، دارو با همين مقدار مصرف، براي 7 تا 14 روز مصرف شود. مي‌توان مقدار مصرف را به 12.5 ميلي گرم دو بار در روز افزايش داده و مانند آنچه ذکر شد، مقدار مصرف را مونيتور کرد. حداکثر مقدار مصرفي 25 ميلي گرم دو بار در روز به صورت خوراکي (در صورت تحمل) مي‌باشد.
ب) نارسايي قلبي متوسط تا شديد.
بزرگسالان: مقدار مصرف گليکوزيدهاي قلبي، ديورتيکها و مهارکننده‌هاي ACE، قبل از شروع درمان بايد تثبيت شود. دارو با 3.125 ميلي گرم خوراکي دو بار در روز با غذا شروع شده و براي مدت دو هفته ادامه مي‌يابد. در صورت تحمل، براي مدت دو هفته با دوزاژ 6.25 ميلي گرم دو بار در روز ادامه مي‌يابد. مقدار مصرف هر دو هفته دو برابر مي‌شود تا به بالاترين مقدار تحمل برسد. در شروع مقدار مصرف جديد، براي مدت يک ساعت بيمار را از نظر گيجي و سرگيجه بررسي کنيد. براي بيماران با وزن کمتر از 85 کيلوگرم، حداکثر مقدار مصرف 25 کيلوگرم دو بار در روز و براي بيماران با وزن بيشتر از 85 کيلوگرم حداکثر مقدار مصرف 50 ميلي گرم دو بار در روز مي‌باشد.
پ) نارسايي بطن چپ پس از MI.
بزرگسالان : پس از تثبيت وضعيت هموديناميک بيمار و کم شدن احتباس مايع، مي‌توان درمان را شروع کرد. با دوز 6.25 ميلي گرم دو بار در روز شروع و پس از 3 تا 10 روز به 12.5 ميلي گرم دو بار در روز افزايش مي‌يابد. اين دوزاژ مي‌تواند تا 25 ميلي گرم دو بار در روز نيز افزايش يابد. همچنين مي‌توان دارو را با دوزاژ 3.125 ميلي گرم دوبار در روز شروع کرده و با سرعت کمتري افزايش داد.
موارد منع مصرف و احتياط
در بيماران با نارسايي قلبي جبران نشده (NYHA class IV) که نياز به اينوتروپ وريدي دارند، آسم يا برونکواسپاسم، بلاک دهليزي - بطني درجه دو يا سه، sick-sinus syndrome، شوک کارديوژنيک يا براديکاردي شديد منع مصرف دارد. مصرف اين دارو در بيماران با نارسايي کبدي توصيه نمي‌شود. در بيماران هايپرتنسيو با نارسايي بطن چپ، در بيماران تحت عمل جراحي که بيهوش کننده‌هايي با خاصيت دپرس کننده عضله قلب دريافت مي‌کنند و در بيماران ديابتيک که انسولين يا داروهاي ضد قند خوراکي دريافت مي‌کنند، با احتياط مصرف شود. همچنين در بيماران با مشکلات تيروئيد، فئوکروموسايتوما، آنژين prinzmetal يا نارسايي عروق محيطي با احتياط مصرف شود.
اثر بر آزمايشهاي تشخيصي
اين دارو مي‌تواند مقدار کراتينين، BUN، ALT، AST، GGT، کلسترول، تري‌گليسريد، آلکالين فسفاتاز، سديم، اسيد اوريک، پتاسيم و سطح نيتروژن غير پروتئيني را افزايش دهد. ممکن است سطح گلوکز را افزايش يا کاهش دهد. همچنين مي‌تواند PT، INR، و شمارش پلاکت را کاهش دهد.
مسموميت و درمان
تظاهرات باليني: هيپوتانسيون شديد، براديکاردي، نارسايي قلبي، شوک کارديوژنيک، ايست قلبي، برونکواسپاسم، استفراغ، کاهش تدريجي هوشياري، تشنج هاي ژنراليزه.
درمان: بيمار را در وضعيت خوابيده قرار دهيد. اگر زمان کوتاهي از خوردن دارو گذشته باشد، شستشوي معده و القاي فارماکولوژيک استفراغ مي‌تواند مفيد باشد. جهت براديکاردي بيمار مي‌توان از 2 ميلي گرم آتروپين به صورت وريدي استفاده کرد. جهت حمايت عملکرد قلب و ريه، گلوکاگون 5 تا 10 ميلي گرم وريدي در مدت 30 ثانيه و سپس انفوزيون آن با سرعت 5 ميلي گرم در ساعت و سمپاتوميمتيکها ( دوبوتامين، ايزوپرنالين، آدرنالين ) که بر اساس وزن بيمار و اثر دارو دوز مي‌شوند، قابل استفاده مي‌باشند. چنانچه اتساع عروق محيطي غالب باشد، مي‌توان از اپي نفرين يا نوراپي نفرين استفاده کرده و گردش خون بيمار را به صورت مرتب تحت نظر گرفت. در صورت ايجاد براديکاردي مقاوم به درمان مي‌توان از pacemaker استفاده کرد. جهت درمان برونکواسپاسم از آگونيستهاي بتا به صورت آئروسول يا وريدي يا آمينوفيلين به صورت وريدي استفاده مي‌شود. در صورت بروز تشنج، تزريق وريدي آهسته ديازپام يا کلونازپام مي‌تواند مفيد باشد. چنانچه سميت شديد دارو و علائم شوک وجود داشته باشد، ادامه درمان با آنتي دوتها به اندازه 7 تا 10 برابر نيمه عمر دارو ادامه مي‌يابد.
تداخل دارويي:
ملاحظات اختصاصي
1- از قطع ناگهاني دارو خودداري کنيد چرا که مي‌تواند آنژين، آريتمي يا سکته‌هاي قلبي ايجاد کند.
2- دارو را به صورت آهسته و در مدت 1 تا 2 هفته قطع کنيد. چنانچه ضربان قلب از 55 ضربه در دقيقه کمتر شود، مقدار دارو را کاهش دهيد.
3- آسيبهاي هپاتوسلولار خفيف ممکن است در دوره درمان اتفاق بيفتد. تستهاي بررسي وضعيت کبدي براي آسيب کبدي يا زردي، هنگام مشاهده اولين اختلال عملکرد کبدي انجام شود. در صورت وجود اختلال دارو، قطع شود.
4- بيماران با نارسايي قلبي بايد از نظر بدتر شدن وضعيت، اختلال عملکرد کليه يا احتباس مايعات بررسي شوند. دوز ديورتيکهاي بيمار ممکن است نياز به افزايش داشته باشد. بيماران ديابتيک به علت احتمال هيپرگلايسمي بايد پايش شوند.
5- در هنگام شروع درمان به علت ريسک سنکوب بهتر است بيماران از انجام رانندگي و کارهاي پرخطر ديگر خودداري کنند.
مکانيسم اثر:
تداخل دارويي
مصرف به همراه مسدود کننده‌هاي کانال کلسيمي ممکن است اختلال در هدايت ايجاد کند.
مصرف همزمان با داروهاي تخليه کننده ذخاير کاتکول آميني مانند رزرپين و مهارکننده‌هايMAO ممکن است براديکاردي شديد يا هايپوتانسيون ايجاد کند.
سايمتيدين مي‌تواند زيست دستيابي کاروديلول را زياد کند. علائم حياتي بيمار چک شود.
کلونيدين مي‌تواند اثرات کاهنده فشار خون و ضربان قلب کاروديلول را تقويت کند.
کاروديلول مي‌تواند سطح خوني ديگوکسين را تا حدود 15% افزايش دهد. سطح خوني ديگوکسين را اندازه بگيريد.
مصرف همزمان با انسولين يا ضد قندهاي خوراکي، ممکن است اثرات هايپوگلايسميک دارو را تقويت کند. قند خون بيمار چک شود.
ريفامپين مي‌تواند سطح خوني کاروديلول را تا حدود 70% کاهش دهد. علائم حياتي بيمار چک شود.
تداخل با غذا: غذا جذب دارو را به تأخير مي‌اندازد اما در مقدار جذب تأثيري ندارد. به بيماران توصيه کنيد جهت کم شدن اثرات ارتواستاتيک، دارو را با غذا مصرف کنند.
فارماكوكينتيك:
عوارض جانبي
اعصاب مرکزي: دپرسيون، گيجي، خستگي، تب، سردرد، stroke، بي خوابي، بي حالي، درد، خواب آلودگي، سرگيجه، بي حسي.
قلبي - عروقي: آنژين صدري، بلاک دهليزي - بطني، براديکاردي، ادم، تجمع مايع، هايپرتانسيون، هيپوتانسيون، هيپوولمي، هايپوتنشن اورتوستاتيک، ادم محيطي، طپش، اختلال عروق محيطي، سنکوپ.
چشم، گوش، حلق و بيني: اختلال بينايي، تاري ديد، فارنژيت، رينيت، سينوزيت.
دستگاه گوارش: درد شکمي، اسهال، سوء هاضمه، ملنا، تهوع، استفراغ.
ادراري - تناسلي: اختلال عملکرد کليه، آلبومينوري، هماچوري، ناتواني جنسي، عفونت ادراري.
خون: آنمي، پورپورا، ترومبوسيتوپني.
متابوليک: ديابت، وجود قند در ادرار، نقرس، هايپرگلايسمي، هايپرکلسترولمي، هيپرکالمي، افزايش تري گليسريد، هيپراوريسمي، هيپروولمي، هيپوگلايسمي، هيپوناترمي، افزايش وزن، کاهش وزن.
عضلاني - اسکلتي: آرترالژي، آرتريت، کمر درد، کم شدن تون عضلات، کرامپهاي عضلاني.
تنفسي: برونشيت، سرفه، ديس پنه، ادم ريه، رال، عفونت دستگاه تنفسي فوقاني.
ساير عوارض: واکنشهاي افزايش حساسيت، سندرم شبه آنفلوانزا، عفونت، عفونتهاي ويروسي.
مكانيسم اثر
اثر پايين آورنده فشار خون: مکانيسم آن به صورت دقيق مشخص نمي‌باشد. بلاک گيرنده بتا، برون ده قلبي و تاکيکاردي را کم مي‌کند. بلاک گيرنده آلفا نيز باعث کاهش اثرات افزايش فشار فنيل افرين، گشادي عروق و کاهش مقاومت عروق محيطي مي‌شود.
نارسايي قلبي: به صورت دقيق مشخص نيست. دارو، فشار خون سيستميک، فشار شريان ريوي، فشار دهليز راست و مقاومت عروق سيستميک را کم کرده وباعث افزايش ايندکس حجم ضربه‌اي مي‌شود.
فارماکوکينتيک
جذب: پس از مصرف خوراکي به سرعت و به مقدار زياد متابوليزه شده و به علت متابوليزه شدن به دنبال اثر دوز اول (first-pass metabolism)، زيست دستيابي (bioavailability) مطلق آن 25 تا 35 درصد مي‌باشد.
پخش: سطح پلاسمايي دارو وابسته به دوزاژ خوراکي آن مي‌باشد. جذب دارو توسط غذا، کند شده و رسيدن به پيک سطح پلاسمايي به تأخير مي‌افتد. اما مقدار جذب دارو و زيست دستيابي آن تغييري نمي‌کند.
متابوليسم: به مقدار گسترده و از طريق اکسيداسيون حلقه آروماتيک و گلوکورونيداسيون متابوليزه مي‌شود. متابوليتهاي اکسيداتيو نيز به روش گلوکورونيده و سولفاته شدن، کونژوگه و متابوليزه مي‌شوند. دمتيله و هيدروکسيله شدن در حلقه فنل، سه متابوليت فعال با خاصيت بلاک کننده گيرنده بتا ايجاد مي‌کند.
دفع: متابوليتها عمدتاً از طريق صفرا وارد مدفوع مي‌شوند. کمتر از دو درصد دوز دارو به صورت تغيير نيافته در ادرار ترشح مي‌شود.
اطلاعات دیگر:
طبقه‌بندي درماني: پايين آورنده فشار خون، درمان کمکي در نارسايي قلبي.
طبقه‌‌بندي مصرف در بارداري: رده C، سه ماه دوم و سوم D
اشكال دارويي:
Tablet: 6.25, 12.5, 25mg
نام‌هاي تجاري: Apo - Carvedilol, Carvedilol Hexal, Coryol
نکات قابل توصيه به بيمار
به بيماران توصيه کنيد دارو را بدون نظر پزشک خود و ناگهاني قطع نکنند.
بيماران با نارسايي قلبي بايد افزايش وزن يا تنگي نفس را به پزشک خود اطلاع دهند.
بيماران در هنگام برخاستن ممکن است دچار سرگيجه شوند. در اين حالت بهتر است بيمار بنشيند يا دراز بکشد.
به بيمار توصيه کنيد سرگيجه يا خستگي را گزارش کنند. ممکن است تنظيم دوز دارو نياز باشد.
بيماران ديابتي بايد تغييرات گلوکز خون را گزارش کنند.
بيماراني که از لنزهاي تماسي استفاده مي‌کنند، ممکن است دچار کاهش اشک شوند.
مصرف در سالمندان: سطح پلاسمايي دارو بررسي شود. سطح دارو در سالمندان 50% بالاتر از افراد جوان مي‌باشد. گيجي در بيماران سالمند شيوع بيشتري دارد.
مصرف در كودكان: بي ضرري مصرف دارو در کودکان زير 18 سال اثبات نشده است
مصرف در شيردهي: ترشح دارو در شير نامشخص مي‌باشد. با احتياط مصرف شود.
وحید مجیدی صدر

مدیر ارشد فناوری (CTO)

مدرس دانشگاه و مجتمع فنی تهران

من وحید مجیدی، مدرس طراحی و برنامه‌نویسی وب با سابقه‌ی تدریس در دانشگاه تهران و مجتمع فنی تهران. در طول سال‌ها فعالیت آموزشی، تلاش کرده‌ام مفاهیم فنی را به‌صورت پروژه‌محور و کاربردی آموزش دهم تا هنرجویان و دانشجویان بتوانند مهارت‌های خود را در محیط‌های واقعی توسعه دهند و به متخصصان کارآمد در حوزه‌ی فناوری تبدیل شوند.

در کنار تدریس، به‌عنوان طراح و برنامه‌نویس وب در توسعه‌ی سامانه‌های نرم‌افزاری، پلتفرم‌های فروش آنلاین و سیستم‌های سازمانی فعالیت دارم. تخصص من در طراحی، توسعه و بهینه‌سازی سامانه‌های تحت وب است؛ از برنامه‌نویسی فرانت‌اند و بک‌اند گرفته تا معماری نرم‌افزار، سئو و زیرساخت‌های DevOps.

نظرات
توجه: شماره موبایل وارد شده در وب سایت نمایش داده نمیشود
توجه: ایمیل وارد شده در وب سایت نمایش داده نمیشود

سریع و آسان

🎯

دقیق و قابل اعتماد

🌍

آنلاین و همیشه در دسترس

💡

ابزارهای هوشمند