دسته بندی ها
استعلام بیمه تامین اجتماعی با کد ملی
شکل گیری تامین اجتماعی در جهان
سده هفدهم میلادی، آغازگر تاریخ پرسابقه نظام تامین اجتماعی محسوب می شود. با شروع این سده، مساله فقر و عدم تامین اقتصادی افراد، ابعاد گسترده تری یافت. به همین دلیل، اقداماتی از جانب دولت های اروپایی در حمایت از قشر کم درآمد شاغلان صورت پذیرفت. اولین مصادیق این مساله را می توان در اقدام هنری چهارم (پادشاه انگلستان) در سال 1604 یافت که دستور داد مبلغی از درآمد هر معدن در انگلستان را کسر کرده و برای خرید دارو و مداوای کارگران مصدوم شده در همان معادن اختصاص دهند. با این حال، از اواخر قرن 19 و اوایل قرن 20 به بعد بود که به تدریج قوانین و مقرراتی به منظور بهبود رفاه کارگران وضع شد. در سال 1881 و همزمان با امپراتوری ویلهلم اول و صدارت بیسمارک در آلمان، برای نخستین بار، قانون بیمه های اجتماعی به تصویب رسید. دولت آلمان در سال های بعد، انواع بیمه های بیماری، حوادث ناشی از کار، ازکارافتادگی و پیری را به تصویب رساند و به این ترتیب، اولین نظام بیمه های اجتماعی در آلمان پایه گذاری شد و به سرعت به دیگر کشورهای صنعتی اروپا تسری یافت. بعد از سال 1898، قوانین مصوب در اروپا به تدریج دامنه جبران خسارت وارده ناشی از کار را به گروه های مختلف مزدبگیر توسعه دادند که از آن جمله می توان به قانون حوادث ناشی از کشاورزی مکانیزه (در سال 1899)، بیمه کارکنان موسسات تجاری که با موتور سرو کار دارند (به موجب قانون سال 1906) و بیمه مستخدمان منازل در برابر حوادث ناشی از کار (در سال 1914) اشاره کرد. در این میان، جنگ جهانی اول، نقطه عطفی در تاریخ تامین اجتماعی به حساب می آید که با توسعه بیمه بیماری ها همراه شد. پس از جنگ جهانی اول و به ویژه در سال های پس از بحران اقتصادی آمریکا و اروپا (فاصله سال های 1929 تا 1933)، دوره نوین تامین اجتماعی آغاز شد. اصطلاح تامین اجتماعی برای اولین بار در لایحه سال 1935 دولت فدرال آمریکا به کار گرفته شد. سپس در سال 1948 در ماده 22 اعلامیه جهانی حقوق بشر مصوب مجمع عمومی سازمان ملل متحد، این جمله گنجانیده شد که «همه افراد به عنوان عضو جامعه حق برخورداری از تامین اجتماعی را دارند.» افزون بر این، به منظور پایداری جنبه بین المللی امور تامین اجتماعی، سازمان ملل متحد، سازمان بین المللی کار (ILO) و اتحادیه بین المللی تامین اجتماعی (ISSA)، تمهیداتی را در این زمینه پذیرفتند و ملزم به نظارت و اجرای آن شدند.
تامین اجتماعی در ایران
سابقه تامین اجتماعی در ایران به تصویب اولین قانون استخدامی کشوری در سال 1301 باز می گردد که طی آن، نظامی برای بازنشستگی به وجود آمد. در این قانون، سه اصل تامین اجتماعی که عبارت بودند از فراهم کردن «حقوق و تامین خاص» برای کسانی که پس از خدمت، توانایی فعالیت خود را از دست می دهند، «مقرری خاص» برای کسانی که به علت حادثه ای، علیل و از کار افتاده شوند و «حمایت کارفرمایان» از خانواده هر مستخدم که فوت شود، به چشم می خورد. در اولین اقدام، طرح تشکیل «صندوق احتیاط کارگران راه آهن» در سال 1309 به تصویب دولت رسید. در این مصوبه، دولت تسهیلات خاصی را برای کارگران ضایعه دیده یا فوت شده در حین احداث راه آهن پیش بینی کرد. در سال 1315 «نظام نامه کارخانجات و موسسات صنعتی» برای کارگران بخش صنعت به تصویب هیات دولت رسید.
در سال 1325، قانون کار از تصویب هیات دولت گذشت. طبق این قانون، کارفرمایان، علاوه بر اینکه مکلف به رعایت قانون بیمه کارگران بودند، باید دو صندوق شامل صندوق بهداشت (برای کمک به کارگر در مورد بیما ری هایی که ناشی از کار نباشد) و صندوق تعاون (برای کمک در امور ازدواج، عائله مندی، بیکاری، از کار افتادگی، بازنشستگی، حاملگی و غیره) را در هر کارگاه تشکیل می دادند. در سال 1328، وزارت کار رسما تاسیس گردید و طبق ماده 16 قانون کار مصوب 17 خرداد 1328، مقرر شد صندوقی به نام «صندوق تعاون و بیمه کارگران» برای معالجه و پرداخت غرامت کارگران تشکیل شود. در ادامه در اواخر سال 1331 و در دوره نخست وزیری دکتر محمد مصدق، «لایحه قانونی بیمه های اجتماعی کارگران» برای اولین بار به تصویب رسید و طبق آن سازمان مستقلی به نام «سازمان بیمه های اجتماعی کارگران» تاسیس شد. این سازمان مکلف و متعهد شد کمک ها و مزایای مقرر در لایحه را در مورد کارگران و کارمندانی که بیمه می شدند، اعمال کند. درپی مجموعه تحولات یادشده، به موجب تصویب نامه ای که در فروردین 1342 به تصویب هیات وزیران رسید، سازمان بیمه های اجتماعی کارگران به «سازمان بیمه های اجتماعی» تغییر نام یافت تا زیر نظر وزارت کار و امور اجتماعی به فعالیت خود ادامه دهد. «بیمه های اجتماعی روستاییان» در سال 1347 به تصویب رسید که در سال 1354 در سازمان تامین اجتماعی ادغام شد. در سال 1351 با تصویب قانون تامین خدمات درمانی مستخدمان دولت، «سازمان تامین خدمات درمانی» تشکیل شد.تشکیل وزارت رفاه اجتماعی، تحول دیگری بود که در سال 1353 روی داد. این وزارتخانه، تقریبا تمامی امور مربوط به بیمه درمان و رفاه اقشار مختلف جامعه را تحت پوشش خود قرار داد. در این میان، تصویب «قانون تامین اجتماعی» در تیرماه 1354 و تشکیل «سازمان تامین اجتماعی» را می توان آغازگر تحولی نو در نظام تامین اجتماعی کشور دانست. در سال 1355 با تصویب قانونی که منجر به انحلال وزارت رفاه و تشکیل وزارت بهداری و بهزیستی شد، سازمان تامین اجتماعی به «صندوق تامین اجتماعی» تغییر نام داد و تعهدات و امکانات درمانی آن به وزارت بهداری و بهزیستی محول شد. اما این تغییر، چندان دوام نیاورد و با تصویب لایحه ای در شورای انقلاب در سال 1358، سازمان تامین اجتماعی دوباره احیا شد.
تاریخچه سازمان تامین اجتماعی در یک نگاه
سازمان تامین اجتماعی ایران در سال 1331 تاسیس شد. این سازمان فعالیت خود را بر سه اصل مهم بنیان نهاد:
- حقوق و تامین خاص برای کسانی که پس از خدمت توانایی خود را برای فعالیت از دست می‌دهند.
- تعیین مقرری خاص برای کسانی که به علت اتفاق یا حادثه‌ای از کار افتاده می‌شوند.
- حمایت کارفرمایان از خانواده کارگری که فوت شده باشد.
بیمه تامین اجتماعی چیست؟
بیمه تامین اجتماعی، نوعی بیمه است که برخورداری از آن برای تمامی کارگران و کارمندان دولت اجباری است. علاوه بر کارمندان رسمی، افرادی که دارای مشاغل آزاد هستند نیز می‌توانند به صورت اختیاری حق بیمه پرداخت نمایند و از مزایای این بیمه بهره‌مند شوند. بیمه تامین اجتماعی با ارائه خدمات درمانی و مستمری پس از بازنشستگی، از حقوق بیمه‌گزار حمایت می‌کند. هر شخصی که نامش در فهرست بیمه شدگان شرکت‌ها قرار گرفته باشد، تحت پوشش این بیمه قرار می‌گیرد.
مزایای بیمه تامین اجتماعی برای کارمندان
- حقوق بازنشستگی
- برخورداری از هزینه‌های این بیمه برای زمان از کارافتادگی
- تحت پوشش قرار دادن هزینه‌ها توسط بیمه، برای مراسم کفن و دفن
- تحت پوشش قراردادن هزینه‌های درمان
- جبران دستمزد دوران بارداری
- پرداخت کمک هزینه ازدواج
- پرداخت حقوق بیکاری
انواع بیمه تامین اجتماعی
- بیمه اجباری
- بیمه اختیاری یا بیمه خویش فرما
- بیمه بیکاری
- بیمه زنان خانهدار
- بیمه بازنشستگی
- بیمه دانشجویی
- بیمه‌نامه تامین اجتماعی برای اتباع خارجی
