ورود / ثبت نام 🗝️

اطلاعات دارویی - drug information - موارد مصرف و عوارض - indications and side effects - تداخلات دارویی - drug interactions - دوز و نحوه مصرف - dosage and usage - هشدارهای دارویی - medication warnings

اطلاعات دارویی drug information موارد مصرف و عوارض indications and side effects تداخلات دارویی drug interactions دوز و نحوه مصرف dosage and usage هشدارهای دارویی medication warnings

اطلاعات دارویی دانشی است که از ترکیب علم داروسازی، بالینی و اطلاعات مصرف‌کننده شکل می‌گیرد تا هر فرد قبل از مصرف هر دارویی بداند چه چیزی می‌خورد، چرا آن را مصرف می‌کند و چه خطراتی ممکن است وجود داشته باشد. داشتن دسترسی به اطلاعات دقیق دربارهٔ نام ژنریک و برند، دوز مناسب، روش مصرف، عوارض جانبی احتمالی، تداخل‌های دارویی و شرایط نگهداری، باعث می‌شود مصرف دارو نه صرفاً بر پایهٔ حدس و گمان، بلکه بر پایهٔ آگاهی و ایمنی انجام شود. در فضای امروز که داروها از نسخه‌های پیچیده تا مکمل‌های بدون نسخه گسترده‌اند، یادگیری اصول ساده اما کاربردی دربارهٔ اطلاعات دارویی می‌تواند از بروز خطاهای خطرناک جلوگیری کند.

اولین گام در مطالعهٔ یک دارو، شناخت نام ژنریک است. نام ژنریک یا نام عمومی مادهٔ مؤثره، هویت واقعی دارو را نشان می‌دهد؛ درحالی‌که برندهای تجاری متعدد ممکن است همان ترکیب را با نام‌های مختلف عرضه کنند. برای مثال، «پاراستامول» نام ژنریک است و ممکن است در قفسهٔ داروخانه با چند برند متفاوت دیده شود. دانستن نام ژنریک کمک می‌کند تا از مصرف هم‌زمان چند محصول با همان ماده فعال جلوگیری شود و از دوز تجمعی خطرناک اجتناب گردد.

دوز و فرمولاسیون بخش بعدی است که باید به آن توجه شود. هر دارو در اشکال مختلف (قرص، شربت، آمپول، کرم و...) و دوزهای متنوع عرضه می‌شود. برای کودکان دوز بر اساس وزن بدن محاسبه می‌شود، نه صرفاً سن؛ بنابراین دستورالعمل پزشک یا جدول دوز تولیدکننده را دقیقاً رعایت کن. برخی داروها نیاز به تنظیم دوز در نارسایی کلیوی یا کبدی دارند؛ این موارد حتماً باید با پزشک یا داروساز مطرح شود تا از آسیب ارگان‌های حیاتی جلوگیری شود.

هر تغییر کوچک در دوز یا فرمولاسیون می‌تواند اثربخشی و ایمنی دارو را تغییر دهد؛ پس بدون مشورت، دوز را تغییر نده.

روش مصرف نکته‌ای به‌ظاهر ساده اما حیاتی است. برخی داروها باید با معدهٔ خالی مصرف شوند تا جذب آن‌ها بهتر صورت گیرد، و برخی دیگر باید همراه با غذا مصرف شوند تا از تحریک معده یا تهوع جلوگیری شود. همچنین ترتیب مصرف چند دارو در روز می‌تواند تداخلات را کاهش دهد؛ مثلاً برخی آنتی‌بیوتیک‌ها نباید هم‌زمان با مکمل‌های آهن یا کلسیم مصرف شوند. زمان‌بندی و فواصل بین دوزها را با دقت رعایت کن و اگر یک دوز را فراموش کردی، دستورالعمل مربوط به هر دارو را مطالعه کن — در بسیاری از موارد دو برابر کردن دوز برای جبران کار خطرناکی است.

عوارض جانبی همیشه در برگهٔ مشخصات دارو یا برچسب آن فهرست می‌شوند؛ برخی شایع و خفیف‌اند (مانند سردرد، تهوع موقت یا خواب‌آلودگی)، اما برخی کمتر شایع اما جدی هستند (مانند واکنش‌های آلرژیک شدید، خونریزی یا تغییرات در ضربان قلب). اگر با هر علامت ناگهانی مانند کهیر، دشواری در تنفس، تورم صورت یا گلو روبه‌رو شدی، فوراً به اورژانس مراجعه کن. در عین حال، دانستن عوارض متداول کمک می‌کند تا از رفتارهای آگاهانه‌تری برخوردار شوی: مثلاً اگر دارویی خواب‌آور است، از رانندگی یا کار با ماشین‌آلات سنگین در ساعات مصرف خودداری کن.

تداخلات دارویی از مهم‌ترین مباحث در اطلاعات دارویی است. تداخل می‌تواند اثربخشی دارو را کاهش دهد یا عوارض مخربی ایجاد کند. برخی داروها با الکل، برخی با خوراکی‌ها (مثل گریپ‌فروت) و برخی با داروهای دیگر تداخل دارند. داروهای ضدانعقاد مانند وارفارین با بسیاری از ضدالتهاب‌های غیراستروئیدی تداخل خونریزی‌دهنده دارند؛ برخی داروهای ضدافسردگی می‌توانند هنگام تجویز هم‌زمان با داروهای خاص باعث سندرم سروتونین شوند. همیشه لیست کامل داروها (شامل مکمل‌ها و گیاهان دارویی) را به پزشک یا داروساز ارائه بده تا ریسک تداخل بررسی شود.

افشای همهٔ داروها و مکمل‌هایی که مصرف می‌کنی، کلید پیشگیری از تداخلات خطرناک است.

بارداری و شیردهی فصل مهم دیگری است. بسیاری از داروها در دوران بارداری یا شیردهی منع یا محدودیت دارند؛ زیرا می‌توانند به جنین یا نوزاد آسیب برسانند. حتی برخی داروهایی که در افراد بالغ بی‌خطرند، ممکن است در بارداری مشکلاتی ایجاد کنند. اگر در شرف بارداری هستی، باردار یا در دورهٔ شیردهی، قبل از مصرف هر دارویی با متخصص زنان یا پزشک خانوادگی مشورت کن و از منابع معتبر دارویی دربارهٔ دسته‌بندی ریسک داروها (مثل دسته‌بندی FDA یا راهنمای‌های پزشکی محلی) استفاده کن.

نگهداری داروها اغلب نادیده گرفته می‌شود اما اهمیت بسیاری دارد. دما، رطوبت و نور می‌توانند پایداری دارو را تحت‌تأثیر قرار دهند. برخی داروها مثل انسولین یا واکسن‌ها نیاز به نگهداری در یخچال دارند، و برخی قطره‌های چشمی پس از باز شدن چند هفته اعتبار دارند و باید دور از آلودگی نگهداری شوند. هرگز داروهای منقضی را مصرف نکن و آن‌ها را مطابق دستورالعمل‌های محلی بازیافت یا دور بریز — دور ریختن ناامن داروها می‌تواند برای محیط زیست و افراد خطرساز باشد.

اطلاعات منبع‌محور و قابل‌اعتماد همیشه از منابع رسمی مانند برگهٔ مشخصات دارویی (Patient Leaflet)، بانک‌های اطلاعات دارویی معتبر، سایت‌های سازمان‌های بهداشتی و مشاورهٔ داروساز استفاده کن. اینترنت پر از اطلاعات نادرست و نیمه‌درست است؛ لذا اگر چیزی را در فروم‌ها یا شبکه‌های اجتماعی دیدی، آن را با منبع رسمی تطبیق بده. برای ترجمهٔ صحیح اصطلاحات پزشکی و دوزها، می‌توانی از اپلیکیشن‌ها یا پایگاه‌های دادهٔ مورد تأیید استفاده کنی، ولی هرگز جایگزین مشاورهٔ مستقیم پزشک نکن.

دانش دارویی واقعی از ترکیب اطلاعات علمی و مشورت حرفه‌ای پدید می‌آید؛ هیچگاه تنها به یک منبع نامعتبر اعتماد نکن.

ثبت سابقهٔ دارویی شخصی کار عاقلانه‌ای است: لیستی از داروهای کنونی و قبلی، آلرژی‌ها، واکنش‌ها و تاریخچهٔ درمانی را همراه داشته باش. این لیست هنگام مراجعه به پزشک، بستری شدن یا سفر خارجی بسیار حیاتی است. بسیاری از اپلیکیشن‌های سلامت امکان ذخیرهٔ امن این اطلاعات را فراهم می‌کنند و می‌توانند در مواقع اضطراری به تیم درمانی نمایش داده شوند.

جمع‌بندی اینکه اطلاعات دارویی فقط یک صفحهٔ توضیح روی جعبه نیست؛ مجموعه‌ای از اصول ایمنی، آگاهی و تصمیم‌گیری آگاهانه است. با شناخت نام ژنریک، دوز مناسب، روش مصرف، عوارض بالقوه، تداخل‌های دارویی، و شرایط نگهداری، می‌توانی مصرفی امن‌تر و مؤثرتر داشته باشی. همیشه در مواجهه با تردید، مشورت کن؛ پزشک و داروساز همراهانی هستند که دانشت را به عمل امن تبدیل می‌کنند و به تو کمک می‌کنند از دارو، بهترین استفادهٔ ممکن را ببری.

logo

اطلاعات داروی آمیودارون


دارو مورد نظر را انتخاب کنید

فارماكوكينتيك
جذب: جذب آهسته و متغيري دارد. فراهمي زيستي آن حدود 86-22 درصد است. حداكثر غلظت پلاسمايي طي 7-3 ساعت بعد از مصرف خوراكي آن به دست مي‌آيد. با اين وجود، زمان شروع اثر ممكن است از 3-2 روز تا 3-2 ماه، حتي با مصرف مقادير سرشار، به تأخير افتد.
پخش: به طور گسترده در بدن انتشار مي‌يابد، زيرا اين دارو در بافتهاي چربي و در اعضاي بسيار پر خون (مانند كبد، ريه‌ها و طحال) تجمع پيدا مي‌كند.
پيوند اين دارو به پروتئين زياد (96 درصد) است. غلظت درماني آن دقيقاً معلوم نيست، ‌ولي احتمالاً بين mcg/ml 2.5-1 است.
متابوليسم: به ميزان زيادي در كبد متابوليزه شده و به يك متابوليت فعال (دز تيل آميودارون) تبديل مي‌شود.
دفع: دفع آميودارون عمدتاً كبدي و از طريق مجراي صفراوي (گردش دوباره روده‌اي ـ‌كبدي) است. از آنجا كه اين دارو دفع كليوي ندارد، ‌ بيماران مبتلا به اختلال كار كليه نيازي به تغيير مقدار مصرف دارو ندارند.
نيمه عمر دفع نهايي آميودارون 110-25 روز (طولاني ترين نيمه عمر دفع بين داروهاي ضد آريتمي) است. در اكثر بيماران نيمه عمر دارو بين 50-40 روز است.
موارد منع مصرف و احتياط:
اثر بر آزمايشهاي تشخيصي
آميودارون نتايج آزمونهاي عملكرد تيروئيد را تغيير مي‌دهد، كه اين امر به افزايش غلظت سرمي تيروكسين ( T4) و كاهش غلظت تري يدوتيرونين (T3) منجر مي‌شود (با اين وجود، در اكثر بيماران عملكرد تيروئيد طي دوران درمان طبيعي مي‌ماند).
مي تواند سطح ALT، AST، ‌آلكالن فسفاتاز و GGT را بالا ببرد.
ممكن است PT و INR افزايش و WBC، RBC و پلاكت كاهش يابند.
عوارض جانبي
اعصاب مركزي: نشانه‌هاي اكستراپيراميدال و نوروپاتي محيطي، ‌سردرد، احساس ناخوشي، خستگي، بي حالي، آتاكسي.
قلبي ـ عروقي: براديكاردي، كاهش فشار خون، آريتمي، ادم، بلوك قلبي.
پوست: حساسيت به نور خورشيد، آبي مايل به خاكستري شدن رنگ پوست.
چشم: وجود رسوبات ريز در قرنيه چشم، اختلالات بينايي.
غدد مترشحه داخلي: كم كاري و پر كاري تيروئيد.
دستگاه گوارش: تهوع، استفراغ، ‌يبوست، دردهاي شكمي.
كبدي: تغيير غلظتهاي آنزيمي كبد، اختلال كار كبد.
متابوليك: اختلالات الكتروليتي.
تنفسي: مسموميت شديد ريوي (پنوموني، ‌آلوئوليت) و با مصرف مقادير زياد، فيبروز ريوي.
ساير عوارض: ضعف عضلاني، ‌اختلالات انعقادي، ‌نوتروپني، ‌پان سيتوپني.
توجه: در صورت بروز علائم يا نشانه‌هاي مسموميت ريوي يا التهاب اپيديديم، بايد مصرف دارو قطع گردد.
مسموميت و درمان
تظاهرات باليني: برادي آريتمي ها.
درمان: مي‌توان از آگونيستهاي بتا ـ آدرنرژيك (مانند ايزوپروترنول) و يا دستگاه ضربان ساز، براي برقراري ضربان قلب استفاده كرد. براي درمان كاهش فشار خون مي‌توان از داروهاي اينوتروپيك مثبت (مانند دوپامين يا دوبوتامين) يا داروهاي تنگ كننده عروق (مانند اپي نفرين يا نوراپي نفرين) مصرف كرد. در صورت نياز، اقدامات كلي حمايتي بايد انجام گيرد. آميودارون به وسيله دياليز از بدن خارج نمي‌شود.
موارد منع مصرف و احتياط
موارد منع مصرف: سابقه اختلال كار گره سينوسي و براديكاردي كه به سنكوپ يا بلوك درجه دوم يا سوم قلبي منجر شده است (مگر آنكه بيمار دستگاه ضربان ساز داشته باشد) (اثرات شديدي بر سيستم هدايت دهليزي ـ بطني دارد).
موارد احتياط: نارسايي احتقاني قلب (آميودارون اثرات جانبي بالقوه هموديناميك دارد)، بيماريهاي كبدي (متابوليسم اين دارو ممكن است كاهش يابد)، كاهش پتاسيم خون (اين دارو ممكن است بي اثر شود).
تداخل دارويي
مصرف همزمان با كينيدين، ‌ديسوپيراميد، پيموزايد، داروهاي ضد افسردگي سه حلقه‌اي يا فنوتيازينها ممكن است موجب اثرات تجمعي شود كه به طولاني شدن فاصله QT، و احتمالاً آريتمي بطني نوع Torsade de pointes منجر مي‌شود.
مصرف همزمان با وارفارين ممكن است موجب طولاني شدن زمان پروترومبين ناشي از تشديد جابه جايي دارو از محلهاي پيوند به پروتئين شود.
مصرف همزمان با ديگوكسين، كينيدين، فني توئين، يا پروكائين آميد ممكن است به افزايش غلظتهاي سرمي اين داروها و تشديد اثرات آنها منجر شود.
كينولونها مي‌توانند باعث ايجاد آريتمي‌هاي تهديد كننده حيات شوند.
بتابلوكرها و كلسيم بلوكرها مي‌توانند منجر به افزايش خطر براديكاردي سينوسي و arrest سينوسي شوند. لازم است از مصرف همزمان آنها پرهيز شود.
كلستيرامين منجر به افزايش دفع آميودارون مي‌شود.
سايمتيدين سطح آميودارون را بالا مي‌برد و بايد از مصرف همزمان اين داروها اجتناب نمود.
مهار كننده‌هاي پروتئاز (مانند ريتوناوير) باعث افزايش خطر سميت آميودارون مي‌شوند.
موارد و مقدار مصرف
الف) اختلالات ريتم بطني و فوق بطني (تاكيكاردي فوق بطني عود كننده، ‌فلوتر و فيبريلاسيون دهليزي، ‌تاكيكاردي بطني)، كارديوميوپاتي هايپرتروفيك، آنژين.
بزرگسالان: مقدار مصرف لودينگ mg/day 1600-800 است كه از راه خوراكي به مدت 3-1 هفته مصرف مي‌گردد تا اولين پاسخ درماني به دست آيد. سپس دوز دارو به 800-600 ميلي گرم در روز، به مدت يك ماه، ‌كاهش مي‌يابد.
مقدار نگهدارنده mg/day 600-200 از راه خوراكي است. راه ديگر انفوزيون وريدي است كه مقدار مصرف لودينگ آن mg/kg 10-5 است و از طريق وريد مركزي انفوزيون مي‌شود. به دنبال آن، ‌مقدار mg/kg/day 10 به مدت 5-3 روز انفوزيون مي‌شود.
توجه: مصرف داخل وريدي آميودارون در حال بررسي است.
كودكان: مقدار mg/kg/day 15-10 يا m2/day 73/1 mg/800-600 از راه خوراكي به مدت 10 روز يا تا حصول پاسخ درماني تجويز مي‌گردد. سپس، ‌مقدار mg/kg 5 يا m2 73/1/mg 400 مصرف مي‌گردد. مقدار مصرف نگهدارنده معمول mg/kg/day 2.5 يا m2/day 73/1/mg 200 است.
ب) آريتمي‌هاي فوق بطني.
بزرگسالان: مقدار 800-600 ميلي گرم از راه خوراكي به مدت 1 تا 4 هفته تا زمان كنترل تاكيكاردي ادامه مي‌يابد. دوز نگهدارنده mg/day 400-100 است.
ـ تبديل دارو از فرم تزريقي به خوراكي.
بزرگسالان: دوز شروع خوراكي بستگي به طول مدت انفوزيون وريدي دارد. در صورتي كه انفوزيون mg 720 mg) 0.5 در دقيقه) براي مدتي كمتر از يك هفته انفوزيون شده باشد، ‌دوز خوراكي mg/day 1600-800 است. در صورتي كه انفوزيون به مدت 1 تا 3 هفته ادامه داشته، دوز خوراكي mg/day 800-600 مي‌باشد و در مواردي كه انفوزيون براي مدتي بيش از 3 هفته ادامه پيدا كرده، دوز خوراكي mg/day 400 خواهد بود.
مكانيسم اثر
اگر چه آميودارون اختلاطي از اثرات ضد آريتمي گروه III و IC را داراست، ‌ولي به طور كلي در گروه III قرار مي‌گيرد. آميودارون طول مدت پتانسيل عمل را طولاني مي‌كند (مهار رپولاريزاسيون). با مصرف طولاني مدت اين دارو، دوره تحريك ناپذيري مؤثر (ERP) در دهليزها، بطنها، گره دهليزي ـ بطني (AV)، سيستم هيس ـ‌ پوركنژ و مسيرهاي فرعي افزايش يافته و سرعت هدايت در دهليزها، گره دهليزي ـ بطني (AV)، سيستم پوركنژ و بطنها آهسته شده و فعاليت خودكاري گره سينوسي كاهش مي‌يابد. همچنين، آميودارون به طور غير رقابتي گيرنده‌هاي بتا ـ‌ آدرنرژيك را مسدود مي‌كند. از لحاظ باليني به ميزان بسيار كمي اثر اينوتروپيك منفي دارد. با مصرف طولاني مدت اين دارو ممكن است اثرات گشاد كننده عروق كرونر و عروق محيطي آن بروز كنند. اگر چه اين دارو از مؤثرترين داروهاي ضد آريتمي است، ولي مصرف درماني آن به علت بروز عوارض جانبي شديد محدود است.
اطلاعات دیگر:
طبقه‌بندي درماني: ضد آريتمي بطني و فوق بطني.
طبقه‌بندي مصرف در بارداري: رده D
اشكال دارويي:
Tablet: 200mg
Injection: 50 mg/ml, 3ml
نام‌هاي تجاري: Sedacorone
ملاحظات اختصاصي
اين دارو در درمان اختلالات ريتمي مقاوم به داروهاي ديگر مؤثر است. با اين وجود، بروز عوارض جانبي زياد، مصرف اين دارو را محدود مي‌كند.
مقدار مصرف سرشار دارو بايد به سه مقدار مساوي تقسيم گردد و براي به حداقل رساندن عدم تحمل گوارشي با غذا مصرف شود. مقدار نگهدارنده را مي‌توان در روز يك باره مصرف كرد، ولي در صورت بروز عدم تحمل گوارشي دارو، مي‌توان آن را دوبار در روز و همراه با غذا مصرف نمود.
فشار خون و ضربان و ريتم قلب ‌از نظر بروز تغييرات قابل توجه بايد به طور مرتب پيگيري شود.
بيمار بايد از نظر وجود رسوبات در قرنيه چشم، عملكرد تيروئيد و كبد به طور مرتب ارزيابي شده و تحت آزمون قرار گيرد.
علائم و نشانه‌هاي بروز پنومونيت، مانند تنگي نفس بر اثر فعاليت، ‌سرفه خشك ‌و درد سينه ناشي از پلورزي، بايد پيگيري شود. همچنين، آزمايشهاي عملكرد ريوي و راديوگرافي قفسه سينه بايد انجام شوند (مسموميت ريوي با مصرف مقادير بيش از mg/day 600 شايع تر است). در صورت بروز عواقب ريوي بايد مصرف دارو قطع ‌و در صورت امكان، با كورتيكواستروئيدها درمان انجام شود.
براي اجتناب از مسموميت، مقدار ديگوكسين، كينيدين، ‌فني توئين، و پروكائين آميد طي درمان با اين دارو كاهش يابد.
عوارض جانبي با مصرف مقادير زياد دارو آشكارتر مي‌شوند، ولي معمولاً حدود چهار ماه بعد از قطع مصرف دارو بهبود مي‌يابند.
نكات قابل توصيه به بيمار
براي پيشگيري از بروز حساسيت به آفتاب، كه ممكن است به آفتاب سوختگي و بروز تاول منجر شود، ‌از كرمهاي محافظ پوست در مقابل آفتاب استفاده كنيد.
اگر چه رسوبات ريز معمولاً 4 -1 ماه بعد از شروع درمان در قرنيه چشم به وجود مي‌آيند، ‌ولي فقط 3-2 درصد بيماران دچار اختلالات بينايي مي‌شوند.
براي به حداقل رساندن اين عارضه، از محلول چشمي متيل سلولز به طور مكرر در چشم خود بچكانيد.
مصرف در سالمندان: آميودارون در سالخوردگان بايد با احتياط مصرف شود، ‌زيرا اين بيماران ممكن است دچار آتاكسي شوند.
مصرف در كودكان: در كودكاني كه آميودارون را همزمان با ديگوكسين مصرف مي‌كنند، ممكن است اثرات تداخل دارويي به طور حاد بروز كند. در كودكان ممكن است زمان شروع اثر دارو سريع تر و طول مدت اثر كوتاه تر از بزرگسالان باشد.
مصرف در شيردهي: آميودارون در شير مادر ترشح مي‌شود و نبايد در زناني كه به كودكان خود شير مي‌دهند، مصرف گردد.
مصرف در بارداري: احتمال سميت در جنين وجود دارد. از استفاده دارو در بارداري پرهيز شود.
وحید مجیدی صدر

مدیر ارشد فناوری (CTO)

مدرس دانشگاه و مجتمع فنی تهران

من وحید مجیدی، مدرس طراحی و برنامه‌نویسی وب با سابقه‌ی تدریس در دانشگاه تهران و مجتمع فنی تهران. در طول سال‌ها فعالیت آموزشی، تلاش کرده‌ام مفاهیم فنی را به‌صورت پروژه‌محور و کاربردی آموزش دهم تا هنرجویان و دانشجویان بتوانند مهارت‌های خود را در محیط‌های واقعی توسعه دهند و به متخصصان کارآمد در حوزه‌ی فناوری تبدیل شوند.

در کنار تدریس، به‌عنوان طراح و برنامه‌نویس وب در توسعه‌ی سامانه‌های نرم‌افزاری، پلتفرم‌های فروش آنلاین و سیستم‌های سازمانی فعالیت دارم. تخصص من در طراحی، توسعه و بهینه‌سازی سامانه‌های تحت وب است؛ از برنامه‌نویسی فرانت‌اند و بک‌اند گرفته تا معماری نرم‌افزار، سئو و زیرساخت‌های DevOps.

نظرات
توجه: شماره موبایل وارد شده در وب سایت نمایش داده نمیشود
توجه: ایمیل وارد شده در وب سایت نمایش داده نمیشود

سریع و آسان

🎯

دقیق و قابل اعتماد

🌍

آنلاین و همیشه در دسترس

💡

ابزارهای هوشمند