ورود / ثبت نام 🗝️

اطلاعات دارویی - drug information - موارد مصرف و عوارض - indications and side effects - تداخلات دارویی - drug interactions - دوز و نحوه مصرف - dosage and usage - هشدارهای دارویی - medication warnings

اطلاعات دارویی drug information موارد مصرف و عوارض indications and side effects تداخلات دارویی drug interactions دوز و نحوه مصرف dosage and usage هشدارهای دارویی medication warnings

اطلاعات دارویی دانشی است که از ترکیب علم داروسازی، بالینی و اطلاعات مصرف‌کننده شکل می‌گیرد تا هر فرد قبل از مصرف هر دارویی بداند چه چیزی می‌خورد، چرا آن را مصرف می‌کند و چه خطراتی ممکن است وجود داشته باشد. داشتن دسترسی به اطلاعات دقیق دربارهٔ نام ژنریک و برند، دوز مناسب، روش مصرف، عوارض جانبی احتمالی، تداخل‌های دارویی و شرایط نگهداری، باعث می‌شود مصرف دارو نه صرفاً بر پایهٔ حدس و گمان، بلکه بر پایهٔ آگاهی و ایمنی انجام شود. در فضای امروز که داروها از نسخه‌های پیچیده تا مکمل‌های بدون نسخه گسترده‌اند، یادگیری اصول ساده اما کاربردی دربارهٔ اطلاعات دارویی می‌تواند از بروز خطاهای خطرناک جلوگیری کند.

اولین گام در مطالعهٔ یک دارو، شناخت نام ژنریک است. نام ژنریک یا نام عمومی مادهٔ مؤثره، هویت واقعی دارو را نشان می‌دهد؛ درحالی‌که برندهای تجاری متعدد ممکن است همان ترکیب را با نام‌های مختلف عرضه کنند. برای مثال، «پاراستامول» نام ژنریک است و ممکن است در قفسهٔ داروخانه با چند برند متفاوت دیده شود. دانستن نام ژنریک کمک می‌کند تا از مصرف هم‌زمان چند محصول با همان ماده فعال جلوگیری شود و از دوز تجمعی خطرناک اجتناب گردد.

دوز و فرمولاسیون بخش بعدی است که باید به آن توجه شود. هر دارو در اشکال مختلف (قرص، شربت، آمپول، کرم و...) و دوزهای متنوع عرضه می‌شود. برای کودکان دوز بر اساس وزن بدن محاسبه می‌شود، نه صرفاً سن؛ بنابراین دستورالعمل پزشک یا جدول دوز تولیدکننده را دقیقاً رعایت کن. برخی داروها نیاز به تنظیم دوز در نارسایی کلیوی یا کبدی دارند؛ این موارد حتماً باید با پزشک یا داروساز مطرح شود تا از آسیب ارگان‌های حیاتی جلوگیری شود.

هر تغییر کوچک در دوز یا فرمولاسیون می‌تواند اثربخشی و ایمنی دارو را تغییر دهد؛ پس بدون مشورت، دوز را تغییر نده.

روش مصرف نکته‌ای به‌ظاهر ساده اما حیاتی است. برخی داروها باید با معدهٔ خالی مصرف شوند تا جذب آن‌ها بهتر صورت گیرد، و برخی دیگر باید همراه با غذا مصرف شوند تا از تحریک معده یا تهوع جلوگیری شود. همچنین ترتیب مصرف چند دارو در روز می‌تواند تداخلات را کاهش دهد؛ مثلاً برخی آنتی‌بیوتیک‌ها نباید هم‌زمان با مکمل‌های آهن یا کلسیم مصرف شوند. زمان‌بندی و فواصل بین دوزها را با دقت رعایت کن و اگر یک دوز را فراموش کردی، دستورالعمل مربوط به هر دارو را مطالعه کن — در بسیاری از موارد دو برابر کردن دوز برای جبران کار خطرناکی است.

عوارض جانبی همیشه در برگهٔ مشخصات دارو یا برچسب آن فهرست می‌شوند؛ برخی شایع و خفیف‌اند (مانند سردرد، تهوع موقت یا خواب‌آلودگی)، اما برخی کمتر شایع اما جدی هستند (مانند واکنش‌های آلرژیک شدید، خونریزی یا تغییرات در ضربان قلب). اگر با هر علامت ناگهانی مانند کهیر، دشواری در تنفس، تورم صورت یا گلو روبه‌رو شدی، فوراً به اورژانس مراجعه کن. در عین حال، دانستن عوارض متداول کمک می‌کند تا از رفتارهای آگاهانه‌تری برخوردار شوی: مثلاً اگر دارویی خواب‌آور است، از رانندگی یا کار با ماشین‌آلات سنگین در ساعات مصرف خودداری کن.

تداخلات دارویی از مهم‌ترین مباحث در اطلاعات دارویی است. تداخل می‌تواند اثربخشی دارو را کاهش دهد یا عوارض مخربی ایجاد کند. برخی داروها با الکل، برخی با خوراکی‌ها (مثل گریپ‌فروت) و برخی با داروهای دیگر تداخل دارند. داروهای ضدانعقاد مانند وارفارین با بسیاری از ضدالتهاب‌های غیراستروئیدی تداخل خونریزی‌دهنده دارند؛ برخی داروهای ضدافسردگی می‌توانند هنگام تجویز هم‌زمان با داروهای خاص باعث سندرم سروتونین شوند. همیشه لیست کامل داروها (شامل مکمل‌ها و گیاهان دارویی) را به پزشک یا داروساز ارائه بده تا ریسک تداخل بررسی شود.

افشای همهٔ داروها و مکمل‌هایی که مصرف می‌کنی، کلید پیشگیری از تداخلات خطرناک است.

بارداری و شیردهی فصل مهم دیگری است. بسیاری از داروها در دوران بارداری یا شیردهی منع یا محدودیت دارند؛ زیرا می‌توانند به جنین یا نوزاد آسیب برسانند. حتی برخی داروهایی که در افراد بالغ بی‌خطرند، ممکن است در بارداری مشکلاتی ایجاد کنند. اگر در شرف بارداری هستی، باردار یا در دورهٔ شیردهی، قبل از مصرف هر دارویی با متخصص زنان یا پزشک خانوادگی مشورت کن و از منابع معتبر دارویی دربارهٔ دسته‌بندی ریسک داروها (مثل دسته‌بندی FDA یا راهنمای‌های پزشکی محلی) استفاده کن.

نگهداری داروها اغلب نادیده گرفته می‌شود اما اهمیت بسیاری دارد. دما، رطوبت و نور می‌توانند پایداری دارو را تحت‌تأثیر قرار دهند. برخی داروها مثل انسولین یا واکسن‌ها نیاز به نگهداری در یخچال دارند، و برخی قطره‌های چشمی پس از باز شدن چند هفته اعتبار دارند و باید دور از آلودگی نگهداری شوند. هرگز داروهای منقضی را مصرف نکن و آن‌ها را مطابق دستورالعمل‌های محلی بازیافت یا دور بریز — دور ریختن ناامن داروها می‌تواند برای محیط زیست و افراد خطرساز باشد.

اطلاعات منبع‌محور و قابل‌اعتماد همیشه از منابع رسمی مانند برگهٔ مشخصات دارویی (Patient Leaflet)، بانک‌های اطلاعات دارویی معتبر، سایت‌های سازمان‌های بهداشتی و مشاورهٔ داروساز استفاده کن. اینترنت پر از اطلاعات نادرست و نیمه‌درست است؛ لذا اگر چیزی را در فروم‌ها یا شبکه‌های اجتماعی دیدی، آن را با منبع رسمی تطبیق بده. برای ترجمهٔ صحیح اصطلاحات پزشکی و دوزها، می‌توانی از اپلیکیشن‌ها یا پایگاه‌های دادهٔ مورد تأیید استفاده کنی، ولی هرگز جایگزین مشاورهٔ مستقیم پزشک نکن.

دانش دارویی واقعی از ترکیب اطلاعات علمی و مشورت حرفه‌ای پدید می‌آید؛ هیچگاه تنها به یک منبع نامعتبر اعتماد نکن.

ثبت سابقهٔ دارویی شخصی کار عاقلانه‌ای است: لیستی از داروهای کنونی و قبلی، آلرژی‌ها، واکنش‌ها و تاریخچهٔ درمانی را همراه داشته باش. این لیست هنگام مراجعه به پزشک، بستری شدن یا سفر خارجی بسیار حیاتی است. بسیاری از اپلیکیشن‌های سلامت امکان ذخیرهٔ امن این اطلاعات را فراهم می‌کنند و می‌توانند در مواقع اضطراری به تیم درمانی نمایش داده شوند.

جمع‌بندی اینکه اطلاعات دارویی فقط یک صفحهٔ توضیح روی جعبه نیست؛ مجموعه‌ای از اصول ایمنی، آگاهی و تصمیم‌گیری آگاهانه است. با شناخت نام ژنریک، دوز مناسب، روش مصرف، عوارض بالقوه، تداخل‌های دارویی، و شرایط نگهداری، می‌توانی مصرفی امن‌تر و مؤثرتر داشته باشی. همیشه در مواجهه با تردید، مشورت کن؛ پزشک و داروساز همراهانی هستند که دانشت را به عمل امن تبدیل می‌کنند و به تو کمک می‌کنند از دارو، بهترین استفادهٔ ممکن را ببری.

logo

اطلاعات داروی دیفن هیدرامین


دارو مورد نظر را انتخاب کنید

موارد و مقدار مصرف:
الف) رينيت كهير ، علائم آلرژي، بيماري مسافرت، پاركينسون.
بزرگسالان و كودكان بزرگتر از 12 سال: از راه خوراكي، ‌مقدار 50-25 ميلي گرم 3 الي 4 بار در روز برحسب نياز، مصرف مي شود و يا مقدار 50-10 ميلي گرم تزريق وريدي ‌يا به طور عميق تزريق عضلاني مي شود.
كودكان: كودكان كمتر از 12 سال و وزن بيش از 10 كيلوگرم 25- 5/12 ميلي گرم به صورت خوراكي روزي 3 الي 4 بار و يا mg/kg 5 در روز در دوزهاي منقسم.
روش ديگر تنظيم دوز دارو در كودكان:
کودکان بين 2 الي 6 سال : mg 25/6 از دارو هر 4 تا 6 ساعت حداکثر 5/37 ميلي گرم.
کودکان بين 6 الي 12 سال : mg 25-5/12 از دارو هر 4 تا 6 ساعت حداکثر 150 ميلي گرم.
ب) سرفه خشك ـ بزرگسالان: از راه خوراكي، مقدار 25 ميلي گرم هر 6-4 ساعت مصرف مي شود.
كودكان 12-6 ساله: از راه خوراكي، مقدار 5/12 ميلي گرم هر 6-4 ساعت مصرف مي‌شود. حداكثر مقدار مصرف mg/day 75 است.
كودكان 5-2 ساله: از راه خوراكي، مقدار 25/6 ميلي گرم هر 6-4 ساعت مصرف مي‌شود. حداكثر مقدار مصرف mg/day 25 است.
مكانيسم اثر
اثر ضدهيستامين: ضدهيستامينها بر روي عضلات صاف نايژه ها، دستگاه گوارش، رحم و عروق بزرگ خوني با هيستامين براي گيرنده هاي هيستاميني H1 رقابت مي كنند؛ اين داروها با پيوند به گيرنده هاي سلولي، از دستيابي هيستامين به اين گيرنده ها جلوگيري كرده و موجب سركوب نشانه هاي آلرژيك ناشي از هيستامين مي‌شوند. ‌هرچند كه آنها از آزادسازي هيستامين جلوگيري نمي كنند.
اثر ضد سرگيجه حقيقي، ضد استفراغ و ضد ديسكينزي: اثر ضد موسكاريني مركزي. ضد هيستامينها احتمالاً مسئول اين اثرات ديفن ‌هيدرامين است.
اثر ضد سرفه: ديفن هيدرامين با اثر مستقيم بر روي مركز سرفه، رفلكس سرفه را فرو مي نشاند.
اثر تسكين بخش: مكانيسم اثر مضعف CNS آن مشخص نيست.
اثر بي حس كننده: ديفن هيدرامين از لحاظ ساختماني مشابه بيحس كننده هاي موضعي بوده و از شروع و انتقال تكانه هاي عصبي جلوگيري مي كند. اين عمل احتمالاً منشأ اثرات بيحس كننده موضعي دارو است.
موارد منع مصرف و احتياط:
تداخل دارويي
داروهاي مهار كننده MAO اثرات ضدكولينرژيك اين دارو را طولاني مي‌سازد. داروهاي سركوب كننده CNS مانند باربيتوراتها، ‌داروهاي خواب آور و آرامبخشها ممكن است باعث تضعيف مضاعف CNS شوند. با احتياط استفاده نماييد.
تداخل دارويي:
اثر بر آزمايشهاي تشخيصي
مصرف ديفن هيدرامين بايد چهار روز قبل از انجام آزمونهاي پوستي تشخيصي قطع شود. ضد هيستامينها مي توانند موجب جلوگيري، كاهش يا مخفي ماندن پاسخهاي مثبت آزمون پوستي شوند.
ممكن است باعث كاهش هموگلوبين، پلاكت و گلبول سفيد خون شوند.
مکانيسم اثر:
فارماكوكينتيك
جذب: از دستگاه گوارش به خوبي جذب مي شود. زمان شروع اثر دارو طي 30-15 دقيقه و حداكثر اثرات آن طي 4-1 ساعت حاصل شده 4 الي 8 ساعت ادامه مي يابد.
پخش: به طور گسترده در سرتاسر بدن، از جمله CNS، انتشار مي يابد. از جفت عبور كرده و در شير ترشح مي شود. تقريباً 82 درصد به پروتئين پيوند مي يابد.
متابوليسم: حدود 60-50 درصد از يك نوبت مصرف خوراكي ، ‌قبل از رسيدن به دستگاه گردش خون عمومي (اثر اولين عبور)، در كبد متابوليزه مي شود. در حقيقت، تمام داروي جذب شده طي 48-24 ساعت در كبد متابوليزه مي شود.
دفع: نيم عمر دفع پلاسمايي ديفن هيدرامين حدود 9 الي 5/2 ساعت است. اين دارو و متابوليتهاي آن عمدتاً از طريق ادرار دفع مي شوند.
موارد منع مصرف و احتياط
موارد منع مصرف: حساسيت مفرط شناخته شده به اين دارو يا ضد هيستامينهاي ديگر با ساختمان شيميايي مشابه (مانند كلماستين) ؛ طي حملات حاد آسم (موجب غليظ شدن ترشحات نايژهاي مي شود)، ‌مصرف داروهاي مهاركننده مونوآمين اكسيداز (MAO) طي دو هفته اخير.
شيردهي، نوزادان و كودكان نارس متولد شده ( premature)
موارد احتياط: آسم، هايپرتانسيون، بيماري ايسکميک قلب، گلوکوم، هايپرپلازي خوش خيم، هايپرتيروئيدي و انسداد پلورودئودنال.
اشكال دارويي:
Injection: 50 mg/ml
Tablet: 25mg
Capsule, Gelatin Coated: 25mg
Solution: 12.5 mg/5ml
اطلاعات دیگر:
طبقه‌بندي فارماكولوژيك: آنتي هيستامين مشتق اتانول آمين نسل اول.
طبقه‌‌بندي درماني: ضدهيستامين (آنتاگونيست گيرنده H1)، ضد استفراغ و ضد سرگيجه حقيقي، ضدسرفه، خواب آور، بيحس كننده موضعي، ضد ديسكينزي (آنتيكولينرژيك، آرام بخش).
طبقه‌بندي مصرف در بارداري: رده B
ملاحظات اختصاصي
علاوه بر ملاحظات مربوط به تمامي ضدهيستامينها، ‌رعايت موارد زير نيز توصيه مي شود:
1- ديفن هيدرامين تزريقي با اكثر محلولهاي تهيه شده براي تزريق وريدي سازگاري دارد، ولي با بعضي از داروها نيز ناسازگار است. سازگار بودن داروها قبل از مخلوط كردن بايد بررسي شود.
2- براي جلوگيري از تحريك، محلهاي تزريق را بايد تغيير داد. تزريق عضلاني دارو به طور عميق و در داخل عضلات حجيم تجويز مي شود.
3- شايع ترين عارضه جانبي طي اوايل درمان خواب آلودگي است، اما معمولاً با ادامه مصرف دارو از بين مي رود.
4- محلولهاي تزريقي و الگزير دارو به نور حساسيت دارند و بايد از نور محافظت شوند.
نكات قابل توصيه به بيمار
1- به بيمار بياموزيد خواب آلودگي در حين مصرف اين دارو بسيار شايع است ولي با ادامه مصرف از شدت آن كاسته خواهد شد.
2- براي پيشگيري از بيماري مسافرت بيمار مي بايست دارو را 30 دقيقه قبل از حركت و بعد از آن قبل از هر غذا و خواب (هر 4 تا 6 ساعت) مصرف كند.
2- به بيمار بياموزيد از در معرض آفتاب قرار گرفتن به مدت طولاني خودداري كند.
4- به بيمار بياموزيد در صورتي كه بيخوابي (كه به منظور آن دارو تجويز شده است) بيش از 2 هفته ادامه پيدا كرد با پزشك خود تماس بگيرد.
5- به بيمار تأكيد كنيد در هنگام مصرف اين دارو از مصرف ساير داروهاي بدون نسخه كه ممكن است حاوي اين دارو باشند خودداري كند و قبل از مصرف با داروساز خود مشورت نمايند.
مصرف در سالمندان: بيماران سالخورده نسبت به عوارض جانبي ضد هيستامينها حساس تر هستند و بخصوص نسبت به جوانان، درجات بيشتري از سرگيجه، رخوت، هيجان مفرط، ‌خشكي دهان، و احتباس ادرار را متحمل مي شوند. نشانه ها معمولاً به كاهش مقدار مصرف دارو پاسخ مي دهند.
مصرف در كودكان: ديفن هيدرامين نبايد در شيرخواران زودرس يا تازه متولد شده مصرف شود. شيرخواران و كودكان (بخصوص كوچكتر از شش سال) ممكن است در معرض هيجانات مفرط متناقض قرار گيرند.
مصرف در شيردهي: ضدهيستامينها نبايد در دوران شيردهي مصرف شوند. اكثر اين داروها در شير ترشح مي شوند و شيرخواران رادر معرض خطر هيجانات غير معمول قرار مي دهند. شيرخواران زودرس بخصوص در معرض بروز تشنج قرار دارند.
عوارض جانبي
اعصاب مركزي : خواب آلودگي، رخوت، ‌سرگيجه، اختلال در حفظ تعادل، سردرد، بيخوابي، ‌بيقراري، سرگيجه حقيقي (در كودكان)، تب، آتاكسي، ‌هيجان، تشنج.
قلبي ـ عروقي: افت فشار خون ، طپش قلب ، ‌تاكيكاردي،.
پوست: حساسيت به نور، كهير.
چشم، حلق، بيني: تاري ديد، دوبيني، ‌خشكي بيني و گلو، ‌وزوز گوش.
دستگاه گوارش: خشكي دهان، تهوع، ‌استفراغ، اسهال، ‌يبوست، ناراحتي اپيگاستر، بي اشتهايي.
ادراري ـ تناسلي: تكرار ادرار، سوزش ادرار، ‌احتباس ادرار.
خون: لكوپني، آگرانولوسيتوز، آنمي و ترومبوسايتوپني.
تنفسي: احساس فشار در قفسه سينه، خسخس، ترشحات نايژه‌اي غليظ، آنافيلاكسي، احتقان بيني.
مسموميت و درمان
تظاهرات باليني: خواب آلودگي (شايع)، حملات تشنجي، ‌اغما، ضعف تنفسي (با مقدار مصرف فوق العاده زياد)، نشانه هاي ضدكولينرژيك (خشكي دهان، ‌برافروختگي پوست، مردمكهاي گشاد و ثابت)، نشانه‌هاي گوارشي (بخصوص در كودكان).
درمان: در صورت هوشيار بودن بيمار، ‌بايد با شربت ايپكا بيمار را وادار به استفراغ كرد ‌و به دنبال آن، براي كاهش جذب بيشتر دارو، مي توان از ذغال فعال استفاده كرد. در صورت هوشيار نبودن بيمار و يا بي اثر بودن شربت ايپكا، معده بيمار را شستشو داد. كمي فشارخون را مي توان با تنگ كننده هاي عروق و حملات تشنجي را با ديازپام يا فنيتوئين كنترل كرد. از مصرف داروهاي محرك بايد خودداري شود.
وحید مجیدی صدر

مدیر ارشد فناوری (CTO)

مدرس دانشگاه و مجتمع فنی تهران

من وحید مجیدی، مدرس طراحی و برنامه‌نویسی وب با سابقه‌ی تدریس در دانشگاه تهران و مجتمع فنی تهران. در طول سال‌ها فعالیت آموزشی، تلاش کرده‌ام مفاهیم فنی را به‌صورت پروژه‌محور و کاربردی آموزش دهم تا هنرجویان و دانشجویان بتوانند مهارت‌های خود را در محیط‌های واقعی توسعه دهند و به متخصصان کارآمد در حوزه‌ی فناوری تبدیل شوند.

در کنار تدریس، به‌عنوان طراح و برنامه‌نویس وب در توسعه‌ی سامانه‌های نرم‌افزاری، پلتفرم‌های فروش آنلاین و سیستم‌های سازمانی فعالیت دارم. تخصص من در طراحی، توسعه و بهینه‌سازی سامانه‌های تحت وب است؛ از برنامه‌نویسی فرانت‌اند و بک‌اند گرفته تا معماری نرم‌افزار، سئو و زیرساخت‌های DevOps.

نظرات
توجه: شماره موبایل وارد شده در وب سایت نمایش داده نمیشود
توجه: ایمیل وارد شده در وب سایت نمایش داده نمیشود

سریع و آسان

🎯

دقیق و قابل اعتماد

🌍

آنلاین و همیشه در دسترس

💡

ابزارهای هوشمند