اطلاعات داروی دوبوتامين

موارد و مقدار مصرف:
براي افزايش برونده قلب در درمان كوتاهمدت نارسايي جبران نشده قلب ناشي از كاهش قدرت انقباضي.
بزرگسالان: مقدار mcg/kg/min 10-5/2 انفوزيون وريدي ميشود. به ندرت، ممكن است در صورت نياز تا mcg/kg/min 40 انفوزين شود. مقدار مصرف بايد براساس پاسخ بيمار به دقت تنظيم شود.
مكانيسم اثر
اثر اينوتروپيك : دو بوتامين با تحريك انتخابي گيرندههاي آدرنرژيك قدرت انقباضي ميوكارد و حجم ضربه اي و در نتيجه، برونده قلب را افزايش مي دهد (يك اثر اينوتروپيك مثبت در بيماران داراي قلب سالم يا بيماران مبتلا به نارسايي احتقاني قلب). مقادير درماني اين دارو موجب كاهش مقاومت محيطي (كاهش پس بار) و كاهش فشار ناشي از پر شدن بطن (كاهش پيشبار) مي شود و ممكن است هدايت گره دهليزي ـ بطني (AV) را تسهيل كند.
فشار خون سيستوليك و فشار نبض ممكن است تغيير نكند يا ‌به دليل افزايش برونده قلب، افزايش يابد. افزايش قدرت انقباضي ميوكارد موجب افزايش جريان خون عروق كرونر و مصرف اكسيژن ميوكارد مي شود.
ضربان قلب معمولاً تغيير نميكند، ‌ولي مصرف مقادير زياد دارو موجب بروز اثرات كرونوتروپيك مي شود. دوبوتامين ظاهراً بر روي گيرندههاي دوپامينرژيك تأثيري نمي گذارد. همچنين، اين دارو سبب گشاد شدن عروق مزانتريك يا كليوي نمي شود. با اين وجود، ‌افزايش برونده قلب ناشي از دارو ممكن است موجب بهبود جريان خون كليوي و افزايش ميزان دفع ادرار شود.
موارد منع مصرف و احتياط:
تداخل دارويي
مصرف همزمان با بيهوش كننده هاي هيدروكربنه استنشاقي، بخصوص هالوتان، ‌ممكن است احتمال بروز آريتمي بطني را افزايش دهد.
داروهاي اكسي توسيك ممكن است باعث هايپرتانسيون پايدار شود از مصرف همزمان خودداري كنيد.
ضد افسردگيهاي سه حلقه‌اي ممكن است اثرات اين دارو را افزايش دهد. با احتياط استفاده كنيد.
داروهاي مسدود كننده بتا آدرنرژيك ممكن است اثرات قلبي دوبوتامين را خنثي كرده و موجب افزايش مقاومت محيطي و غالب آمدن اثرات آلفا آدرنرژيك شوند.
در صورت مصرف همزمان با گوانتيدين، ممكن است اثر كاهنده فشارخون گوانتيدين كاهش يابد، ولي اثر بالابرنده فشارخون دوبوتامين توسط گوانتيدين افزايش يابد و به افزايش فشار خون و آريتمي قلبي منجر شود.
مصرف همزمان با نيتروپروسايد ممكن است موجب افزايش برونده قلب و كاهش فشار گوهاي شريان ريوي (Pulmonary Wedge Pressure) شود.
از نظر تئوري، ‌آلكالوئيدهاي روولفيا (رزرپين) ممكن است سبب طولاني شدن اثرات دوبوتامين شوند (افزايش بيش از حد حساسيت ناشي از دنرواسيون).
عوارض جانبي
قلبي ـ عروقي : ضربان نا به جاي قلب، افزايش ضربان قلب، آنژين صدري، غيراختصاصي درد قفسه سينه، طپش قلب، زيادي فشار خون، PVC، افت فشار خون.
دستگاه گوارش: ‌ تهوع، استفراغ.
تنفسي: اپيزودهاي حملهاي آسم، تنگينفس.
ساير عوارض: تنگي نفس، سردرد، آنافيلاکسي، فلبيت.
توجه : در صورت بروز واكنشهاي ناشي از حساسيت مفرط به داروي يا سولفيتها‌ و يا بروز آريتمي قلبي، بايد مصرف دارو قطع شود.
مسموميت و درمان
مصرف بيش از حد دارو ممكن است باعث تحريك پذيري و عصبانيت، بي‌حالي، ‌تغيير در فشار خون، تهوع، استفراغ، اضطراب، طپش قلب، ‌سردرد، آنژين قلبي، تنگي نفس، ‌ايسكمي ميوكارد و فيبريلاسيون بطني شود. درمان شامل كاهش دوز يا در صورت امكان قطع دارو است. آريتمي را در صورت وجود با پروپرانولول درمان نماييد.
مکانيسم اثر:
فارماكوكينتيك
جذب: بعد از تزريق وريدي، ‌اثر دارو طي دو دقيقه شروع مي شود و طي 10 دقيقه به اوج خود مي رسد. اثرات اين دارو تا كمتر از 5 دقيقه پس از قطع تزريق وريدي آن دوام دارد.
پخش: به طور گسترده در سرتاسر بدن انتشار مي يابد.
متابوليسم: توسط كبد و از طريق كونژوگه شدن به متابوليتهاي غير فعال متابوليزه مي شود.
دفع: عمدتاً از طريق ادرار و به ميزان كم در مدفوع، به صورت متابوليتها و كونژوگههاي خود، دفع مي شود. نيم عمر 2 دقيقه است.
موارد منع مصرف و احتياط
موارد منع مصرف: تنگي ايديوپاتيك هيپرتروفيك زير آئورتي و يا حساسيت مفرط شناخته شده نسبت به دارو.
موارد احتياط: تاكيكاردي ضربان نابجا، استنوز آئورت، فيبريلاسيون دهليزي، بيماران پس از MI، مصرف همزمان با MAOI و حساسيت به بي سولفيتسديم.
اشكال دارويي:
Injection, solution: 12.5 mg/ml, 20ml
Injection, Powder, Lyophilized: 250mg
اطلاعات دیگر:
طبقه بندي فارماكولوژيك: آدرنرژيك، آگونيست 1‌.
طبقه‌‌بندي درماني: محرك قلبي (آدرنرژيك ـ1‌ آگونيست).
طبقه‌بندي مصرف در بارداري: رده B
نام‌هاي تجاري: Cardiject
ملاحظات اختصاصي
علاوه بر ملاحظات مربوط به تمامي آدرنرژيكها، ‌رعايت موارد زير نيز توصيه مي شود:
1- قبل از مصرف دوبوتامين، ‌كمي حجم خون را بايد با مصرف حجيم‌كننده هاي پلاسما درمان كرد.
2- الكتروكارديوگرام، فشارخون، برونده قلبي ‌و فشارگوهاي شريان ريوي بيمار (از طريق فشار وريد مركزي و يا كاتتر Swan-Ganz) پيگيري گردد.
3- در بيماران مبتلا به فيبريلاسيون دهليزي، قبل از شروع درمان با دوبوتامين، ‌بايد يك گليكوزيد ديژيتال مصرف شود (دوبوتامين هدايت دهليزي ـ بطني را افزايش مي دهد).
4- با مصرف اين دارو، ‌فشار خون سيستوليك در اكثر بيماران تا mmHg20-10 و در بعضي ديگر تا mmHg50 يا بيشتر افزايش مي يابد.
ضربان قلب در اكثر بيماران 15-5 ضربان در دقيقه و در بعضي ديگر تا 30 ضربان در دقيقه يا بيشتر افزايش مي يابد. ضربان زودرس بطني (PVC) نيز ممكن است در حدود پنج درصد از بيماران بروز نمايد. در صورت بروز اين موارد، كاهش مقدار مصرف ممكن است لازم باشد.
5- مقدار مصرف بايد براساس نيازها و پاسخ باليني بيمار تنظيم شود. دارو بايد به صورت انفوزيون وريدي، ‌توسط يك پمپ انفوزيون يا دستگاه ديگري كه سرعت جريان را كنترل كند، ‌مصرف گردد.
6- غلظت محلول انفوزيون نبايد از mg/ml15 تجاوز نمايد. محلول بايد طي 24 ساعت مصرف شود. سرعت و مدت انفوزيون براساس پاسخ بيمار تعيين مي شود.
7- صورتي رنگ شدن محلول دوبوتامين ناشي از اكسيداسيون جزئي دارو است، ولي قدرت دارويي آن به طور قابل توجهي كاهش نمي يابد.
8- دوبوتامين با محلولهاي قليايي (بيكربنات سديم) ناسازگاري دارد.
همچنين اين دارو نبايد با داروهايي مانند هپارين، هيدروكورتيزون سدي مسوكسينات، سفازولين، سفالوتين خنثي، سفاماندول يا ‌پنيسيلين مخلوط شده يا از طريق يك وريد مصرف شوند.
روش تجويز: براي تجويز از عروق بزرگ و پمپ انفوزيون استفاده كند. با سفازولين، ‌هپارين، پنيسيلين و هيدروكورتيزون از يك مسير تزريق نشود.
نكات قابل توصيه به بيمار
در صورت بروز هرگونه عوارض جانبي به خصوص تنگينفس و سردرد به پزشک اطلاع دهيد.
مصرف در سالمندان: در افراد سالخورده مقادير مصرف كمتري توصيه مي‌شود، ‌زيرا بيماران سالخورده ممكن است نسبت به اثرات دارو حساستر باشند.
مصرف در كودكان: مصرف اين دارو در كودكان توصيه نمي‌شود. بي‌ضرري و اثربخشي دارو در كودكان ثابت نشده است.
دارو باعث افزايش برونده قلبي و فشار خون سيستميك مي شود.
مصرف در شيردهي: ترشح دوبوتامين در شير مشخص نيست و مصرف اين دارو در مادراني که به کودکان خود شير مي‌دهند بايد با احتياط همراه باشد.