ورود / ثبت نام 🗝️

اطلاعات دارویی - drug information - موارد مصرف و عوارض - indications and side effects - تداخلات دارویی - drug interactions - دوز و نحوه مصرف - dosage and usage - هشدارهای دارویی - medication warnings

اطلاعات دارویی drug information موارد مصرف و عوارض indications and side effects تداخلات دارویی drug interactions دوز و نحوه مصرف dosage and usage هشدارهای دارویی medication warnings

اطلاعات دارویی دانشی است که از ترکیب علم داروسازی، بالینی و اطلاعات مصرف‌کننده شکل می‌گیرد تا هر فرد قبل از مصرف هر دارویی بداند چه چیزی می‌خورد، چرا آن را مصرف می‌کند و چه خطراتی ممکن است وجود داشته باشد. داشتن دسترسی به اطلاعات دقیق دربارهٔ نام ژنریک و برند، دوز مناسب، روش مصرف، عوارض جانبی احتمالی، تداخل‌های دارویی و شرایط نگهداری، باعث می‌شود مصرف دارو نه صرفاً بر پایهٔ حدس و گمان، بلکه بر پایهٔ آگاهی و ایمنی انجام شود. در فضای امروز که داروها از نسخه‌های پیچیده تا مکمل‌های بدون نسخه گسترده‌اند، یادگیری اصول ساده اما کاربردی دربارهٔ اطلاعات دارویی می‌تواند از بروز خطاهای خطرناک جلوگیری کند.

اولین گام در مطالعهٔ یک دارو، شناخت نام ژنریک است. نام ژنریک یا نام عمومی مادهٔ مؤثره، هویت واقعی دارو را نشان می‌دهد؛ درحالی‌که برندهای تجاری متعدد ممکن است همان ترکیب را با نام‌های مختلف عرضه کنند. برای مثال، «پاراستامول» نام ژنریک است و ممکن است در قفسهٔ داروخانه با چند برند متفاوت دیده شود. دانستن نام ژنریک کمک می‌کند تا از مصرف هم‌زمان چند محصول با همان ماده فعال جلوگیری شود و از دوز تجمعی خطرناک اجتناب گردد.

دوز و فرمولاسیون بخش بعدی است که باید به آن توجه شود. هر دارو در اشکال مختلف (قرص، شربت، آمپول، کرم و...) و دوزهای متنوع عرضه می‌شود. برای کودکان دوز بر اساس وزن بدن محاسبه می‌شود، نه صرفاً سن؛ بنابراین دستورالعمل پزشک یا جدول دوز تولیدکننده را دقیقاً رعایت کن. برخی داروها نیاز به تنظیم دوز در نارسایی کلیوی یا کبدی دارند؛ این موارد حتماً باید با پزشک یا داروساز مطرح شود تا از آسیب ارگان‌های حیاتی جلوگیری شود.

هر تغییر کوچک در دوز یا فرمولاسیون می‌تواند اثربخشی و ایمنی دارو را تغییر دهد؛ پس بدون مشورت، دوز را تغییر نده.

روش مصرف نکته‌ای به‌ظاهر ساده اما حیاتی است. برخی داروها باید با معدهٔ خالی مصرف شوند تا جذب آن‌ها بهتر صورت گیرد، و برخی دیگر باید همراه با غذا مصرف شوند تا از تحریک معده یا تهوع جلوگیری شود. همچنین ترتیب مصرف چند دارو در روز می‌تواند تداخلات را کاهش دهد؛ مثلاً برخی آنتی‌بیوتیک‌ها نباید هم‌زمان با مکمل‌های آهن یا کلسیم مصرف شوند. زمان‌بندی و فواصل بین دوزها را با دقت رعایت کن و اگر یک دوز را فراموش کردی، دستورالعمل مربوط به هر دارو را مطالعه کن — در بسیاری از موارد دو برابر کردن دوز برای جبران کار خطرناکی است.

عوارض جانبی همیشه در برگهٔ مشخصات دارو یا برچسب آن فهرست می‌شوند؛ برخی شایع و خفیف‌اند (مانند سردرد، تهوع موقت یا خواب‌آلودگی)، اما برخی کمتر شایع اما جدی هستند (مانند واکنش‌های آلرژیک شدید، خونریزی یا تغییرات در ضربان قلب). اگر با هر علامت ناگهانی مانند کهیر، دشواری در تنفس، تورم صورت یا گلو روبه‌رو شدی، فوراً به اورژانس مراجعه کن. در عین حال، دانستن عوارض متداول کمک می‌کند تا از رفتارهای آگاهانه‌تری برخوردار شوی: مثلاً اگر دارویی خواب‌آور است، از رانندگی یا کار با ماشین‌آلات سنگین در ساعات مصرف خودداری کن.

تداخلات دارویی از مهم‌ترین مباحث در اطلاعات دارویی است. تداخل می‌تواند اثربخشی دارو را کاهش دهد یا عوارض مخربی ایجاد کند. برخی داروها با الکل، برخی با خوراکی‌ها (مثل گریپ‌فروت) و برخی با داروهای دیگر تداخل دارند. داروهای ضدانعقاد مانند وارفارین با بسیاری از ضدالتهاب‌های غیراستروئیدی تداخل خونریزی‌دهنده دارند؛ برخی داروهای ضدافسردگی می‌توانند هنگام تجویز هم‌زمان با داروهای خاص باعث سندرم سروتونین شوند. همیشه لیست کامل داروها (شامل مکمل‌ها و گیاهان دارویی) را به پزشک یا داروساز ارائه بده تا ریسک تداخل بررسی شود.

افشای همهٔ داروها و مکمل‌هایی که مصرف می‌کنی، کلید پیشگیری از تداخلات خطرناک است.

بارداری و شیردهی فصل مهم دیگری است. بسیاری از داروها در دوران بارداری یا شیردهی منع یا محدودیت دارند؛ زیرا می‌توانند به جنین یا نوزاد آسیب برسانند. حتی برخی داروهایی که در افراد بالغ بی‌خطرند، ممکن است در بارداری مشکلاتی ایجاد کنند. اگر در شرف بارداری هستی، باردار یا در دورهٔ شیردهی، قبل از مصرف هر دارویی با متخصص زنان یا پزشک خانوادگی مشورت کن و از منابع معتبر دارویی دربارهٔ دسته‌بندی ریسک داروها (مثل دسته‌بندی FDA یا راهنمای‌های پزشکی محلی) استفاده کن.

نگهداری داروها اغلب نادیده گرفته می‌شود اما اهمیت بسیاری دارد. دما، رطوبت و نور می‌توانند پایداری دارو را تحت‌تأثیر قرار دهند. برخی داروها مثل انسولین یا واکسن‌ها نیاز به نگهداری در یخچال دارند، و برخی قطره‌های چشمی پس از باز شدن چند هفته اعتبار دارند و باید دور از آلودگی نگهداری شوند. هرگز داروهای منقضی را مصرف نکن و آن‌ها را مطابق دستورالعمل‌های محلی بازیافت یا دور بریز — دور ریختن ناامن داروها می‌تواند برای محیط زیست و افراد خطرساز باشد.

اطلاعات منبع‌محور و قابل‌اعتماد همیشه از منابع رسمی مانند برگهٔ مشخصات دارویی (Patient Leaflet)، بانک‌های اطلاعات دارویی معتبر، سایت‌های سازمان‌های بهداشتی و مشاورهٔ داروساز استفاده کن. اینترنت پر از اطلاعات نادرست و نیمه‌درست است؛ لذا اگر چیزی را در فروم‌ها یا شبکه‌های اجتماعی دیدی، آن را با منبع رسمی تطبیق بده. برای ترجمهٔ صحیح اصطلاحات پزشکی و دوزها، می‌توانی از اپلیکیشن‌ها یا پایگاه‌های دادهٔ مورد تأیید استفاده کنی، ولی هرگز جایگزین مشاورهٔ مستقیم پزشک نکن.

دانش دارویی واقعی از ترکیب اطلاعات علمی و مشورت حرفه‌ای پدید می‌آید؛ هیچگاه تنها به یک منبع نامعتبر اعتماد نکن.

ثبت سابقهٔ دارویی شخصی کار عاقلانه‌ای است: لیستی از داروهای کنونی و قبلی، آلرژی‌ها، واکنش‌ها و تاریخچهٔ درمانی را همراه داشته باش. این لیست هنگام مراجعه به پزشک، بستری شدن یا سفر خارجی بسیار حیاتی است. بسیاری از اپلیکیشن‌های سلامت امکان ذخیرهٔ امن این اطلاعات را فراهم می‌کنند و می‌توانند در مواقع اضطراری به تیم درمانی نمایش داده شوند.

جمع‌بندی اینکه اطلاعات دارویی فقط یک صفحهٔ توضیح روی جعبه نیست؛ مجموعه‌ای از اصول ایمنی، آگاهی و تصمیم‌گیری آگاهانه است. با شناخت نام ژنریک، دوز مناسب، روش مصرف، عوارض بالقوه، تداخل‌های دارویی، و شرایط نگهداری، می‌توانی مصرفی امن‌تر و مؤثرتر داشته باشی. همیشه در مواجهه با تردید، مشورت کن؛ پزشک و داروساز همراهانی هستند که دانشت را به عمل امن تبدیل می‌کنند و به تو کمک می‌کنند از دارو، بهترین استفادهٔ ممکن را ببری.

logo

اطلاعات داروی پیپراسیلین پيپراکسيل


دارو مورد نظر را انتخاب کنید

موارد و مقدار مصرف:
الف)‌ عفونتهاي ناشي از ارگانيسمهاي حساس.
بزرگسالان و كودكان بزرگتر از 12 سال: مقدار mg/kg/day 300-100 در مقادير منقسم، هر 6-4 ساعت تزريق وريدي يا عضلاني مي‌ شود. مقدار معمول مصرف 3 گرم هر چهار ساعت (g/day 18) است و معمولاً همراه با يك آمينوگليكوزيد مصرف مي‌ شود. حداكثر مقدار مصرف g/day 24 است.
كودكان كوچكتر از 12 سال:‌ مقدار مصرف اين دارو در اين گروه سني تعيين نشده است.
ب)‌ پيشگيري از عفونتهاي ناشي از عمل جراحي.
بزرگسالان: مقدار 2 گرم 60-30 دقيقه قبل از جراحي تزريق وريدي مي‌ شود. برحسب نوع عمل جراحي، اين مقدار مصرف ممكن است در طول جراحي و يك يا دو بار ديگر بعد از جراحي، طبق دستور كارخانه سازنده، تكرار شود، ولي پزشكان اين برنامه درماني را به شدت رد مي‌ كنند.
مكانيسم اثر
اثر آنتي بيوتيك: پيپراسيلين يك داروي باكتري كش است. اين دارو به پروتئينهاي پيوند يابنده به پني سيلين در باكتري پيوند يافته و ساخت ديواره سلولي باكتري را مهار مي‌ سازد.
پني سيلين هاي داراي طيف گسترده ، در مقابل غير فعال شدن توسط بتا ـ‌ لاكتامازها، بخصوص آنزيم هايي كه توسط ارگانيسمهاي گرم منفي توليد مي‌ شوند، مقاومت بيشتري نشان مي‌ دهند، ولي ممكن است توسط برخي از آنزيمهاي ديگر غير فعال شوند. به دليل خطر بروز سريع مقاومت باكتريايي، اين دارو در عفونت نبايد به تنهايي به كار رود.
طيف اثر پيپراسيلين عبارت است از بسياري از باسيلهاي بي هوازي و هوازي گرم منفي، بسياري از كوكسي‌هاي هوازي گرم منفي و گرم مثبت و بعضي از باسيلهاي بي هوازي و هوازي گرم مثبت. پيپراسيلين ممكن است بر بعضي از گونه‌هاي باسيلهاي گرم منفي مقاوم به كاربن سيلين مؤثر باشد.
موارد منع مصرف و احتياط:
تداخل دارويي
مصرف همزمان با آمينوگليكوزيدها موجب بروز اثرات سينرژيك باكتري كش در مقابل سودوموناس آئروژينوزا، اشريشياكلي، كلبسيلا، سيتروباكتر، آنتروباكتر، سراشيا و پرتئوس ميرابيليس مي‌ شود، ولي اين داروها از نظر فيزيكي و شيميايي ناسازگار هستند و در صورت مخلوط شدن يا مصرف همزمان غير فعال مي‌ شوند. غير فعال شدن پني سيلين هاي داراي طيف گسترده در صورت مصرف همزمان با آمينوگليكوزيدها گزارش شده است.
پروبنسيد ترشح لوله‌اي پيپراسيلين در كليه را مهار مي‌ سازد و موجب افزايش غلظت سرمي اين دارو مي‌ شود.
مقادير زياد پني سيلين ممكن است با ترشح لوله‌اي متوتركسات در كليه تداخل كرده و موجب تأخير در دفع دارو و افزايش غلظت سرمي متوتركسات شود.
تداخل دارويي:
اثر بر آزمايشهاي تشخيصي
پيپراسيلين ممكن است به طور كاذب غلظتهاي سرمي آمينوگليكوزيدها را كاهش دهد. پيپراسيلين ممكن است موجب كاهش پتاسيم خون ، افزايش سديم خون و طولاني شدن زمان پروترومبين شود.
همچنين، اين دارو ممكن است موجب افزايش گذراي نتايج آزمونهاي عملكرد كبد و كاهش گذراي تعداد گلبولهاي قرمز، گلبولهاي سفيد خون و پلاكتها شود.
پيپراسيلين ممكن است آزمون كومبس را مثبت كند.
مکانيسم اثر:
فارماكوكينتيك
جذب: حداكثر غلظت پلاسمايي دارو طي 50-30 دقيقه بعد از تزريق عضلاني حاصل مي‌شود.
پخش: به طور گسترده در بدن انتشار مي‌ يابد. به مقدار بسيار كم به داخل مننژ غير ملتهب و به ميزان كم به داخل استخوان و خلط نفوذ مي‌ كند.
22-16 درصد به پروتئين پيوند مي‌ يابد. از جفت عبور مي‌ كند.
متابوليسم: احتمالاً متابوليسم پيپراسيلين قابل توجه نيست.
دفع: عمدتاً (90-42 درصد) از طريق ترشح لوله‌ اي كليوي و فيلتراسيون در ادرار دفع مي‌ شود. همچنين، اين دارو در صفرا و شير ترشح مي‌ شود.
نيمه عمر دفع دارو در بزرگسالان حدود 5 /1-5/0 ساعت است. نيمه عمر دارو در عيب شديد كار كليه حدود 6-2 ساعت است. در موارد اختلال كار كبد و كليه، نيمه عمر دارو تا 32-11 ساعت افزايش مي‌يابد. پيپراسيلين با همودياليز از بدن خارج مي‌ شود، ولي دياليز صفاقي نمي‌ تواند در خروج آن از بدن مؤثر باشد .
موارد منع مصرف و احتياط
موار منع مصرف: حساسيت مفرط شناخته شده نسبت به هر يك از پني سيلين ها يا سفالوسپورين ها.
موارد احتياط: نارسايي كليوي (در ادرار دفع مي‌ شود)، نارسايي متوسط تا شديد كليوي (كاهش مقدار مصرف ضروري است)، بيماران مستعد به خونريزي، اورمي يا كمي فشار خون.
اشكال دارويي:
Injection: 1,2 g / Vial
اطلاعات دیگر:
طبقه‌بندي فارماكولوژيك: پني سيلين وسيع الطيف.
طبقه‌بندي درماني: آنتي بيوتيك.
طبقه‌بندي مصرف در بارداري: رده B
ملاحظات اختصاصي
علاوه بر ملاحظات مربوط به تمامي پني سيلين ها، رعايت موارد زير نيز توصيه مي‌ شود:
در موقعيتهاي خطرناك، پيپراسيلين تقريباً هميشه همراه با آنتي بيوتيك ديگري، مانند يك آمينوگليكوزيد، مصرف مي‌ شود.
مصرف پيپراسيلين در بيماراني كه محدوديت مصرف نمك دارند، ممكن است مناسب تر از كار پني سيلين باشد. پيپراسيلين تنها حاوي 85/1 ميلي اكي والان سديم در هر گرم است.
پيپراسيلين را مي‌ توان به آهستگي و طي حداقل پنج دقيقه تزريق مستقيم وريدي كرد. در صورت تزريق بسيار سريع دارو، ناراحتي‌هاي مربوط به قفسه سينه بروز خواهد كرد.
بيماران مبتلا به فيبروز سيستيك نسبت به بروز تب يا بثورات پوستي ناشي از پيپراسيلين حساس ترند.
غلظتهاي سرمي الكتروليتها، بخصوص پتاسيم، بايد‌ پيگيري شود.
وضعيت نورولوژيك بيمار بايد پيگيري شود. غلظت زياد سرمي اين دارو ممكن است موجب بروز حملات تشنجي شود.
كاهش مقدار مصرف در بيماران داراي كليرانس كراتينين كمتر از 40 ميلي ليتر در دقيقه ضروري است.
شمارش تام و افتراقي سلولهاي خوني و شمارش پلاكتها بايد انجام شود. اين دارو ممكن است موجب بروز ترومبوسيتوپني گردد. بيمار بايد از نظر بروز علائم خونريزي پنهان تحت مراقبت باشد.
از آنجا كه پيپراسيلين قابل دياليز است، تنظيم مقدار مصرف در بيماران تحت همودياليز ممكن است ضروري باشد.
مصرف در سالمندان: نيمه عمر اين دارو ممكن است در بيماران سالخورده ، به دليل عيب كار كليه، طولاني شود.
مصرف در كودكان: بي ضرري مصرف اين دارو در كودكان كوچكتر از 12 سال ثابت نشده است.
مصرف در شيردهي: پيپراسيلين در شير ترشح مي‌ شود. مصرف اين دارو در دوران شيردهي بايد با احتياط همراه باشد.
عوارض جانبي
اعصاب مركزي:‌ تحريك پذيري عصبي ـ عضلاني ، سردرد، سرگيجه.
دستگاه گوارش:‌ تهوع، اسهال، استفراغ.
ادراري ـ تناسلي: نفريت حاد بينابيني.
خون: خونريزي (در صورت مصرف مقادير زياد)، نوتروپني، ائوزينوفيلي، لكوپني، ‌ترومبوسيتوپني.
متابوليك: كاهش پتاسيم خون.
موضعي: درد در محل تزريق، تحريك وريدي، فلبيت.
ساير عوارض: واكنشهاي ناشي از حساسيت مفرط (ادم، تب، لرز، بثورات پوستي، خارش، كهير، آنافيلاكسي)، عفونتهاي ثانويه باكتريايي و قارچي.
توجه: در صورت بروز سريع واكنشهاي حساسيت مفرط ، خونريزي يا اسهال شديد، بايد مصرف دارو قطع شود، زيرا اين عوارض ممكن است نشان دهنده بروز كوليت سودوممبران باشند.
مسموميت و درمان
تظاهرات باليني: حساسيت مفرط عصبي ـ‌ عضلاني يا حملات تنشجي ناشي از تحريك CNS در صورت مصرف مقادير زياد دارو.
درمان: با حدود 6-4 ساعت همودياليز مي‌ توان 50-10 درصد اين دارو را از بدن خارج نمود.
وحید مجیدی صدر

مدیر ارشد فناوری (CTO)

مدرس دانشگاه و مجتمع فنی تهران

من وحید مجیدی، مدرس طراحی و برنامه‌نویسی وب با سابقه‌ی تدریس در دانشگاه تهران و مجتمع فنی تهران. در طول سال‌ها فعالیت آموزشی، تلاش کرده‌ام مفاهیم فنی را به‌صورت پروژه‌محور و کاربردی آموزش دهم تا هنرجویان و دانشجویان بتوانند مهارت‌های خود را در محیط‌های واقعی توسعه دهند و به متخصصان کارآمد در حوزه‌ی فناوری تبدیل شوند.

در کنار تدریس، به‌عنوان طراح و برنامه‌نویس وب در توسعه‌ی سامانه‌های نرم‌افزاری، پلتفرم‌های فروش آنلاین و سیستم‌های سازمانی فعالیت دارم. تخصص من در طراحی، توسعه و بهینه‌سازی سامانه‌های تحت وب است؛ از برنامه‌نویسی فرانت‌اند و بک‌اند گرفته تا معماری نرم‌افزار، سئو و زیرساخت‌های DevOps.

نظرات
توجه: شماره موبایل وارد شده در وب سایت نمایش داده نمیشود
توجه: ایمیل وارد شده در وب سایت نمایش داده نمیشود

سریع و آسان

🎯

دقیق و قابل اعتماد

🌍

آنلاین و همیشه در دسترس

💡

ابزارهای هوشمند